Saz Eşliğinde Şiir Okumak Caiz Midir ?
Bilindiği gibi pek çok müzik âleti şerde kullanılmaktadır. Bunlarla, genellikle dinlenilmesi meşru olmayan sesler çıkartılmaktadır. Bu âletleri çalan kimselerin çoğu nefsine ve keyfine düşkün kimseler olarak bilinir. Fakat aynı âletlerden olan meselâ ney, tanbur, ud, kudüm, bendir ve saz gibi musikî âletlerini İlâhî, kahramanlık türküleri ve mehter marşlarının icrasında kullanıldığında, çıkardıkları sesler dinleyenlere müsbet şekilde tesir edeceği için, bir mahzur teşkil etmeyeceğini söylemek mümkündür.
Ancak bunda da ölçüyü muhafaza etmek lâzımdır. Ameller niyete göre değerlendirildiğinden, saz eşliğinde kahramanlık türküleri veya öğüt verici şiirler söyleyen kimse halka bu yolla da müsbet telkinde bulunmakta dır. Fakat bu gibi işleri de gerektiğinde, ihtiyaç görüldüğünde, his ve duyguları müsbete ve meşru daireye kanalize edildiği anda kullanmalıdır.
Musikîde bir ölçü olan şu gerçeği de hatırlatalım:
Şeriatça bazı savtlar helâl, bazıları haram kılınmıştır. Evet, ulvî hüzünleri Rabbânî aşkları irâs eden sesler helâldir. Yetimâne hüzünleri, nefsâni şehevâtı tahrik eden sesler “haramdır. Şeriatın tayin etmediği kısım ise senin ruhuna, vicdanına yaptığı tesire göre hüküm alır.”
Yani, İslâma göre bazı sesler helâl, bazı sesler ise haramdır. Yüce ve dinî hüzünleri, İlâhî aşkları, sevgileri hatırlatan sesler helâldir. Şikâyet dolu, acı ve ızdırabı arttıran hüzünleri, kişiyi günaha sürüklemeye vesile olan şehevî ve cinsel duyguları tahrik eden sesler haramdır. Dinin açıkça belirtmediği sesler ise ruh ve vicdana yaptığı tesire göre hüküm alır.