Abdestte azalan bir kere yıkamak farz,İkincisi sünnet, üçüncüsü ise sünneti tamamlamaktır. Bile bile üçten fazla yıkamak mekruhtur. Suyun nasıl kullanılacağı konusunda da Peygamber Efendimiz (a.s.m.) “Akar su kenarında da abdest alacak olsan suyu israf etme” buyurmuşlardır.
Abdest azalarının kaçar defa yıkanacağı hususunda bazı hadisler vardır. Bu hadislerden birisinin meâli şöyle:
İbni Abbas’ın rivayetine göre Peygamber Efendimiz (a.s.m.) abdest azalarmı birer kere yıkamış ve bu hususta, “Abdest ancak böyle bir abdestle makbul olur” buyurmuşlardır. Azalarının ikişer defa yıkadığında ise, “Bu abdest de Allah’tan iki kat sevap almak isteyen kimsenin abdestidir” buyurmuşlardır.Her azasım üçer defa yıkadığında ise, “Bu abdest benim ve benden önce gelen peygamberlerin abdestidir. Kim bundan fazla veya eksik yıkarsa haddi aşmış ve zulmetmiş olur.” Hadisteki haddi aşma ve zulmetme hakkında şu izahlar getirilir:
Hadiste zikredilen tehdit, sünnetin terki sayılmaktadır. Bile bile üçten az veya çok yaparsa sünneti terk etmiş ve bid’at işlemiş olur. Fakat üç kere yıkayıp yıkamadığı hususunda şüpheye düşmüşse, kalbinin rahat etmesi için fazla yıkamakta bir sakınca yoktur.Yine abdestliyken tekrar abdest almak istiyorsa, azalarmı tekrar yıkamakla sünneti terk etmiş olmaz. Çünkü abdest üzerine abdest almak, nur üzerine nurdur.
Abdestte azalan bir kere yıkamak farz, İkincisi sünnet, üçüncüsü ise sünneti tamamlamaktır. Bununla birlikte, “ikinci ve üçüncü yıkayışlar sünnettir” diyenler de vardır. Fakat her ne halde olursa olsun bile bile üçten fazla yıkamak mekruhtur.Azalan üçten fazla yıkamamanın gerektiğini belirten İbni Âbidin, bunun aksinin bid’at olduğunu kaydeder ve şu hususları ilâve eder:
Şer’i sınırın dışında abdestte suyu israf etmek mekruhtur. İsraf ise, üç kere yıkamanın sünnet olduğunu bildiği halde bundan fazla yapmaktır ve bu mekruhluk tahrîmidir. Abdest suyunu israf etmenin mekruhluğu hususunda İmam Serahsî de şu hadis-i şerifi delil olarak zikreder:
Hz. Said (r.a.) suyu bolca dökerek abdest alıyordu. Bunu gören Peygamber Efendimiz (a.s.m.), “Suyu israf etmekten sakın” buyurdu.”Yâ Resulallah, abdestte israf olur mu?” diye sorunca, Resulullah (a.s.m.): “Evet, akar su kenarında da abdest alacak olsan suyu israf etme” buyurdu.
Abdest alırken suyu israf etmeme hususunda ise Şâfiî mezhebinin görüşü şöyledir: Her âzâyı üçten fazla yıkamak tenzihen mekruhtur,
tahrimen değil. İmamü’l-Harameyn şöyle demiştir: “Dördüncü yıkayış mekruh olsa da, günah değildir.”Şâfiî müçtehitlerinden İmam Nebevî, “Bizim âlimlerimiz abdest ve gusülde suyu israf etmeyi hoş görmemişlerdir” der.
İmam Remlî ise, “Nehir kenarında da abdest alınsa suyu israf etmek mekruhtur. Fazla kullanmaya mezun olmadığımız için böyle yapmak haramdır” der.