Yatış Adabı

Gece yatarken ille de sağ tarafımıza mı yatmalıyız?
‘İnsan avretini açmamak ve temiz bir yerde yatmak şartıyla, rahat edeceği şekilde yatabilir. Bu mubahtır. Ancak uykuyu da bir edeple uyumak ve edebe riayet ettiği için uyurken de sevap almak isteyenimi, kıbleye yönelerek yatarlar. Gazali, bu iki şekilde olabilir, der: Biri halini alarak ayaklarını kıbleye doğru uzatıp bütün bedeniyle kıbleye yönelmek, diğeri (ve daha iyisi) mezarda olduğu gibi sağ yanı üzerine yatıp yüzünü kıbleye çevirmek. Bu her iki durumda da ölüm hatırlanılmış ve af dileme (tövbe ve istiğfar) akla getirilmiş olur ki, uykuya “yarı ölüm” dendiğinden, yatarken “istiğfar” okumak da sünnettir. Ancak teneşirde yatan ölü halini düşünme gibi bir gaye olmadıktan sonra, ayakları Kâbe yönüne, ayrıca dini kitaplara doğru uzatıp yatmak mekruhtur. Kıbleye karşı sağ yanı üzerine yattığında sağ elini sağ yanağının altına koyarak uyuması da müstehap (gıızel)’tır. Dediğimiz gibi rahat edemediği takdirde istediği şekilde yatması caiz olmakla beraber, “sağ yan üzerine yatmak müminler yatışı, sol yanı üzerine yatmak krallar yatışı, gökyüzüne dönerek (sırtüstü) yatmak nebiler yatışı, yüzüstü yatmak da kâfirler yatışıdır” denmiştir. Rasulüllah (sa) mescitte yüzükoyun yatan birisini görüııce onu ayağıyla dürttü ve “Kalk, bu cehenneme özgü bir yatıştır” buyurdular. Ancak Kurânı Kerimde, yatanlardan sözedilirken hep “Yıllıları üzerine yatanlar…” ifadesinin kullanılmış olması, Allahu alem, yatışın en iyisinin yanlar üzere olduğuna işaret eder.