Rasulullah İle Sahabilerinin Üzerinde Bulunduğu Yol

By | 3 Kasım 2014

rasulullah-ile-sahabilerinin-uzerinde-bulundugu-yol Abdullah ibn Amr (radıyallâhu anh)’dan rivayet edilmiştir:
“Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem):
– ‘İsrail oğullarının yaptığı yanlışları harfiyen ümmetim de yapacaktır. Hatta onlardan biri açıkça annesiyle zina etmiş olsaydı ümme timden de bu çirkin işi yapan olacaktı… Nitekim İsrail oğulları, 72 fırkaya bölündü. Benim ümmetim de 73 fırkaya bölünecektir. Bunlardan bir tanesi hariç hepsi Cehennemliktir’ buyurdu. Sahabiler:
– ‘Ey Allah’ın Rasulü! Onlar kimlerdir?’ diye sordular. Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem):
– ‘Bu (fırka), benim ve sahabilerimin üzerinde bulunduğu yol üzere bulunan kimselerdir’ buyurdu.”
Fırka kelimesi, sözlükte; parça, grup gibi anlamlara gelmektedir. Terim olarak ise; İslam Tarihi’nde belli bir şahıs veya o şahsa uyan topluluğun, siyasi ve kelami gayelerle İslam’ın temel esasları olan Kur’an-ı Kerim’i ve sünneti anlamada bir yön¬tem geliştiren düşünce sistemine fırka denir.
Fırka kelimesinin çoğulu, “Fırak”tır. Fırka kelimesine bazen “Nıhle”de denilir.
Genel olarak, fıkhi sahadaki topluluklara “mezhep”, siyasi ve kelami sahadaki topluluklara da “fırka” denilir.
Ümmetin, biri dışında hepsinin cehennemlik olduğu, yetmişin üzerinde fırkaya ayrılacağını bildiren hadisin sabit oluşu ve delalet ettiği mana üzerinde çok konuşulmuştur:
1. Burada dikkat edilmesi gereken şey; hadisin, Buhârî ve Müslim’de yer almadığıdır.
2. Hadisin diğer bazı rivayetlerinde “biri hariç hapsi cehennemliktir” ifadesi geçmemektedir. Sadece fırkalara ayrılma ve bu fırkaların sayıları sözkonusu edilmiştir. Bu fazlalığın geldiği rivayetlerin senedleri, zayıf olup ancak bir araya getirildiklerinde kuvvet kazanır.
3. Geçmiş dönem ve çağımız alimleri, bu hadisi; hem sened itibariyle ve hem de metin ve mana itibariyle eleştirmişlerdir. Çünkü hadis, bu ümmeti, fırka fırka olma ve ihtilaf etme noktasında Yahudi ve Hıristiyanlardan daha kötü bir durumda nitelemektedir. Oysa bu ümmet, insanlara,şahitler kılınmış ve bütün insanlık için çıkarılmış en hayırlı ümmet olarak nitelenmiştir.
Yalnız hadiste iki büyük problem daha bulunmaktadır:
a. Ümmetin sayı olarak Yahudi ve Hıristiyanlardan daha fazla fırkaya ayrılacağı kesin bir dille ifade edilmiş olması.
b. Biri hariç hepsinin cehennemlik olacağı yine kesin bir dille belirtilmiş olması.
Bu ifadeler; her fırkanın yalnızca kendisinin “Fırka-i Naciye” (kurtulan fırka), diğerlerinin ise “helak olan fırka” olduğu iddiasına kapı açmaktadır. Bu durumda ise, ümmetin parçalanması, birbirlerinin ayıp ve kusurlarını ortaya dökmesi sözkonusu olmaktadır. Bu hal, onları toptan zayıflatacak, düşmanlarını güçlendirecek ve birbirlerine karşı saldırıya tahrik edecektir. Ümmetin birbirini sapıklıkla ve hatta küfürle itham etmesine yol açacağı düşüncesiyle hem selefi ve hem de sufi olan allame İbnü’l-Vezir , genel olarak hadisi ve özel olarak ise bu fazlalığı tenkit etmiştir.Hadiste geçen “ümmetim” ifadesi; bu fırkaların hepsinin, Hz. Peygamber (sallallâhu aleyhi ve sellem)’in ümmetinden bir parça olduklarını ve küfür ile şirke düşmeyenler hariç işlemiş oldukları bidatlere rağmen İslam dininden çıkmadıklarını göstermektedir. “Cehennemlik” ifadesiyle; onların, cehennemde kafirler gibi ebedi kalkmayacağını gösterir. Sadece günahkar ve asi müminler gibi cehenneme girecek, daha sonra da oradan çıkacaklardır.)