İbadetini Başkasının Bilmesine Sevinmek Ne Zaman Câizdir
İbadetini başkalarının bilmesine sevinen, riyâdan kurtulamaz. Ancak Hak Teâlâ ile sevinme bundan hariçtir. Bu da dört şekilde olur.
— Kendisi ibadeti gizlemeye niyet eder ve gizler. Allahü Teâlâ, o kimse istemeksizin izhâr eder. İşlediği kusur ve günahları ise Allahü leâlâ açığa vurmaz. Burada Allahü Teâlâ’nın lütûf ve ihsanının kendisiyle olduğunu bilir. Çünkü kötülüklerini gizlemekte, iyiliklerini göstermektedir. Allahü Teâlâ’nın lütûf ve ihsanına sevinmekte olup, insanların övmesine ve teveccühüne sevinmez. Nitekim Allahü Teâlâ buyuruyor: «De ki: Allahü Teâlâ’nm Kur’ânı Kerîm fazlı ile ve İslâm dini rahmetiyle ve bunların gelmesi ile sevinsinler. Bu, onların dünyadan toplayıp durduklarından hayırlıdır» I1).
— Sevinir ve «Benim kötü işlerimi dünyada açığa vurmaması, âhirette de gizleyeceğini gösterir. Çünkü Allahü Teâlâ, bu dünyada bir kulunun günahını örtüp, öbür dünyada onu rezil etmekten daha kerimdir», der.
— Kendisini gördükleri zaman kendisi gibi ibadet yapıp, saâ deti ebediyyeye kavuşacaklarına ve kendisi de bu yolda sevab elde edeceğine sevinir. Çünkü ibadetini gizlemek istemiş ve istemeden de alenî sevaba kavuşmuştur.
— İbadetini görüp, kendisini medhedenin kendisine inanmasına, bu medh ve inanma ile Allahü Teâlânm emir ve yasaklarına uyduğuna, hürmet ettiğine sevinir. Allahü Teâlâ’ya itâate sevinip, o kimse yanındaki mertebesine sevinmez. Bunun da alâmeti, başkalarının tâatnı duyunca, kendi yapmış gibi sevinmesidir.