İbni Abbas’tan (Allah ikisinden de razı olsun) rivayet edildiğine göre, şöyle demiştir:
“Müslüman ana-babaya sahip olan bir müslüman, Allah’tan sevap bekli- yerek onların hizmetinde bulunursa, Allah ona muhakkak Cennet’-den iki kapı açar. Eğer ana-babadan biri bulunursa, bir kapı açar. Eğer onlardan birini kızdırırsa (gazaba getirirse), onun rızasını kazanmadıkça, Allah o çocuktan razı olmaz, İbni Abbas’a soruldu:
– Eğer ana-baba, o çocuğa zulüm etmiş olsalar da mı?
– Çocuğa (dünya işlerinde) zulüm etmiş olsalar dahi (rızalarını almadıkça, Allah ondan razı olmaz), cevabını verdi.”
Ana-baba, çocuğa zulüm etmiş olsalar bile, onları hiddetlendirmemek ve onların rızasını kazanmak gerektiği İbni Abbas -radıyallâhu anh-’dan rivayet edilmektedir. Aliyyü’l-Karî’nin açıklamasına göre, bu bir kemal mertebesidir. Fakat esasta, bir kimsenin zevcesinden ana veya babası fazla eziyet çekmiş olmalarından oğullarına ailesinden ayrılmayı emretseler, o çocuğa ailesini boşaması icab etmez.
Tahavî de diyor ki, mubah olan şeylerde ana-baba emrine itaat edilir, yasak olan şeylerde değil… Bir kısım âlimlere göre de dünya işlerinde zulüm etseler, onlara itaat edilir ve rızaları alınır, yoksa âhiret işleri için yapacakları zulüm için rızaları şart olmaz.
Şafiî âlimlerinden İzzeddîn ibni Selâm şöyle diyor: “Ana-babanın çocuğa her emrettiğine, çocuğun itaat etmesi ve her yasak ettikleri şeyi yapmaması icab etmez.” Bu görüşte âlimlerin ittifakı vardır. İmamı Gazalî’ye göre ise, haram veya helâl oluşu kesin olmayan şüpheli işlerde ana-babaya itaat lâzımdır; haram olduğu bilinen işlerde onlara itaat etmek icab etmez. Alimlerin çoğu bu görüştedir.
Çünkü şüpheden kaçınmak takvadır, ana-babaya itaat ise kesin bir emirdir. Burada hatıra şu gelir: Ana ve babadan her ikisinin hakkını gözetmek mümkün olmazsa, yani birini gözetirken diğeri bundan eziyet çekerse, ne yapmak gerekir? Buna şöyle cevap veriliyor: Hürmet ve tazim icab eden İşte babanın hakkı tercih edilir. Hizmet ve nafakaya dair işlerde anne tercih edilir. Meselâ: anne ve baba ikisi beraberce çocuklarının yanına varsalar, çocuk baba için ayağa kalkar ve ondan bir şey istedikleri vakit önce annesine verip; Ana-babadan yalnız birine yetecek kadar bir nafaka çocukta bulunmuş olsa; anne, babaya tercih edilir. Çünkü anne çocuk için çok zahmet çekmiştir, ona karşı şefkati fazladır, onu taşımış ve emzirmiştir. Hastalığında ve sağlığında onun hizmetini yapmış, kir ve pasını temizlemiş ve terbiyesinde bulunmuştur.
Buhârî Edebü’l-Müfred (no 7) Beyhakî: Şuabü’l îman (6/206) İbn Ebi Şeybe (6/99) Huseyn b. Hasen el-Mervezi el-Birr ve’s-Sıla mevkuf olarak rivayet etmişlerdir. Ravileri güvenilirdir. Merfu olarak rivayeti sahih değildir. Şeyh Elbani zayıf demiştir.