Ebu Katâde (radıyallâhu anhj’dan rivayet edildiğine göre, Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmaktadır:
“Sizden birisi mescide girdiği zaman oturmadan önce iki rekat namaz kılsın!”
Ebu Katâde (radıyallâhu anh)’dan rivâyet edilmiştir:
“Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem) cemaatin arasında oturduğu sırada mescide girmiştim. Gidip boş bir yere oturdum. Bunun üzerine Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem):
– ‘Oturmadan önce iki rekat (tahiyyetu’l-mescid) namazı kılmaktan seni alıkoyan şey nedir?’ buyurdu. Ben de:
– ‘Ey Allah’ın Rasulü! Seni cemaatin içerisinde otururken gördüm. Cemaat de oturuyordu. Bunun için girişte namaz kılmadım.’ dedim. Rasulullah (sallallâhu aleyhi ve sellem):
– ‘O halde sizden birisi mescide girdiği zaman iki rekat namaz kılmadan oturmasın!’ buyurdu.”
Tahiyyatu’l-mescid (mescidi selamlama) namazı, mescidin selamlanması, saygı gösterilmesi anlamına gelmiş olsa bile, esasında mescitlerin sahibi olan Allah’a saygı ve tazim anlamını içermektedir.
Her ne kadar burada hadisin zahiri tahiyyatu’l-mescid namazının vacip olmasını gerektiriyorsa da, Buhârî, Müslim, Ebu Dâvud ve Nesâî’nin Dımâm ibn Sa’lebe’den rivâyet ettikleri hadis, beş vaktin dışındaki namazları tatavvu’ (nafile) olarak nitelendirmektedir. Dolayısıyla tahiyyatu’l-mescid namazı, vacip değildir.
Hanefilere göre, tahiyyatu’l-mescid namazı müstehabtır. En azı iki rekat ve en çoğu için ise bir sınır yoktur. Namaz kılınması mekruh olan vakitlerde ve Cuma günü hutbe okurken tahiyyatu’l-mescid namazı kılmak mekruhtur.
Tahiyyatu’l-mescid namazı, mescide girildiğinde hemen kılınması mı gerektiği yada biraz oturduktan sonra kılınıp kılınamayacağı meselesi ihtilaflıdır. Hanefi ve Mâlikilere göre; mescide girince uzun zaman da geçmiş olsa bile oturduktan sonra tahiyyatu’l-mescid namazı kılınabilir. Ayrıca bir günde birkaç defa camiye giren kimsenin bir defa tahiyyatu’l-mescid namazı kılması kafidir.
Dihlevî, tahiyyatu’l-mescid namazının hikmeti ile ilgili olarak şöyle der: “Bu namazın meşru kılınmasının hikmeti şudur: Özel olarak namaz için hazırlanmış bir yere girildiğinde namaz kılınmaması bir kayıp ve pişmanlıktır. Tahiyyetu’l-mescid mescidi selamlama namazı, namaza karşı olan arzunun duyularla algılanabilir bir şekilde ortaya konulması demektir. Ayrıca mescide saygı anlamı da taşımaktadır.”