• Ebû Hureyre’nin nakline göre Resûlullah -sallallâhu aleyhi vesellem- “Peygamberlikten geriye mübeşşirattan başka bir şey kalmadı’ buyurmuştur.
Açıklama:
“Peygamberlikten geriye mübeşşirattan başka bir şey kalmamıştır.” Bunun manası bana mahsus olan peygamberlikten mübeşşirattan başka geriye bir şey kalmamıştır demektir. Resûlullah bunu daha sonra “rüya” ile tefsir etmiştir.
İbn Abbas hadisinde Resûlullah’ın bu sözü vefatı ile sonuçlanan hastalığında söylediği nakledilmiştir. Müslim, Ebû Dâvûd ve Nesâî’nin rivayet ettikleri bir habere göre Resûlullah -sallallâhu aleyhi vesellem- vefatıyla sonuçlanan hastalığında başı sarılmış bir halde evinin kapısı üzerinde asılı olan perdeyi açtı. Cemaat Ebû Bekir’in arkasında saf tutmuştu. Efendimiz şöyle buyurdu: “Ey insanlar! Müslümanın gördüğü veya ona gösterilen salih rüyadan başka peygamberlik müjdecilerinden geriye bir şey kalmamıştır.”
Mühelleb şöyle demiştir: Kısacası “rüya”yı “müjdeciler” şeklinde yorumlamak, genellikle göz önüne alınarak yapılan bir şeydir. Çünkü rüyalardan “uyarıcı” olanlar da vardır. Bunlar da sadık rüyalar olup, Yüce Allah mü’min kuluna şefkatinden dolayı meydana gelecek bir şeyi henüz gerçekleşmeden önce ona hazırlansın diye göstermektedir.
İbnü’t-Tîn şu açıklamayı yapar: Hadisin manası şöyledir: Vahiy benim vefatımla birlikte kesilecektir. İleride olacakları öğrenmek için rüyadan başka bir araç kalmayacaktır. Ancak İbnü’t-Tîn’e “Bir de ilham vardır” diye itiraz edilmiştir. Çünkü ilhamda da ileride olacakları haber verme niteliği vardır. İlham, peygamberler açısından rüyada olduğu gibi vahiy mesabesindedir.
Hz. Ömer’in menkıbelerinde yer alan hadiste geçtiği üzere ilham, peygamber olmayan kimseler için de sözkonusudur. “Geçmiş ümmetlerde muhaddesler bulunmaktaydı.” Hadiste geçen “muhaddes” kelimesi, ilhama mazhar olanlar şeklinde tefsir edilmiştir.