– Mudarebe şirketinde sermaye sahibi olan kimse şirketten bir şey satın alsa hükmü ihtilaflıdır: Ebu Yusuf ve Malik’e göre sahihtir. Şafiî’ye göre sahih değildir. Ahmed b. Hanbel’in iki rivayetinden makbul olanı da böyledir. – Mudarebe şirketinde çalışan taraf, sermaye sahibinin kendisine hem peşin, hem veresiye alış verişe izin verdiğini iddia edip, sermaye sahibi “Ben sana… Read More »
– Mudarebe şirketinde çalışan ortak (şirketle ilgili) seyahatinde masrafı şirkettendir. Bu, Ebu Hanife ve Malik’e göredir. Han- belî’de kendisinden masraf eder. Hatta vasıta (binek) masrafları da kendisindendir. Şafiî de (bu hususta) iki kavil olup bunların makbul olanına göre masraf kendisine aittir. – Bir kimse bütün kâr kendisine olmak ve herhangi bir zarar tazminatı olmamak üzere… Read More »
– Sermaye sahibi sermayeyi çalışan ortağa verdikten sonra çalışan ortak bu sermaye ile ticaret malı alsa, alınan mal ticarî bir işleme girmeden telef olsa, Hanefî dışındaki mezheplere zararı sermaye sahibi çekmez. Mal bu durumda çalışan tarafındır, zararı da onadır. Hanefî’ye göre şirketin çalışan ortağı zararı sermaye sahibine ödetebilir. – Mudarebe şirketini belirli bir süre için… Read More »
– Bir kimse birisinin kafesini izni olmaksızın açsa ve kuş uçsa, Malikî ve Hanbelî mezheplerine göre kafesi açan kuşun bedelini öder. Hayvanı veya kaçmasından korkulan köleyi bağlı olduğu yerden çözüp bunların kaçmasına sebep olan da böyledir. Malik’e göre kuş ve diğerleri kafesi açıp bağı çözünce hemen kaçsa da, bir süre durduktan sonra kaçsa da durum… Read More »
– Bir kimse bir evi veya bir köleyi veya bir elbiseyi gasp edip, gasbettiği şey bir süre elinde kalsa, bu süre içinde gasbettiği şey elinden alınana kadar ne kira, ne giyme, ne oturma ve ne de hizmetinde kullanma yoluyla yararlanmasa, gaspettiği şeyin elinde kaldığı süre için bir ücret ödemesi gerekmez. Bu Ebu Hanife ve Malik’in… Read More »
– Kölesine müsle yapan -mesela burnunu kesen, elini kesen, dişini söken- kimsenin kölesi Malikî mezhebine göre karşılığında eline bir şey geçmeksizin azad olur. Ancak İmam Malik’in azad olma konusunda, efendisinin köleye yaptığı bu cezalandırma ile mi yoksa hakim kararı ile mi azad olduğu ihtilaflıdır. Ebu Hanife, Şafiî ve Ahmed b. Hanbel’e göre müsle yapmakla köle… Read More »
– Eti yenen veya gücünden yararlanılan bir hayvana zarar veren; mesela bir gözünü çıkaran kimseye hayvanın dörtte bir kıymetini, iki gözünü çıkaran tamamının kıymetini öder. Malın kendisi hayvana zarar verene verilir. Bu hüküm, hayvanın sahibi hakim veya adil kimse olmasına göredir. – Bu cinsten başka şeylerde verilen zararda, zararın eksilttiği kıymet ödenir. Şafiî ve Ahmed… Read More »
– Bir kimse tarlasını bina yapılmak veya ağaç dikilmek üzere ariyet olarak verse, ariyet alan tarafından bina yapıldığı veya ağaç dikildiği takdirde tarla sahibi ariyetten dönemez. Ancak binanın veya dikilen ağaçların sökülmüş olarak kıymetini ariyet alana verir veya (yapılan şey) söküldüğünde bir işe yarayacaksa sökmesini emreder. Ariyet vermenin belirli bir süresi varsa süre bitmeden dönüş… Read More »
– Mezhep imamları mudarebenin caiz olduğunda ittifak etmişlerdir. Medinelilerin lugatında “Kiraz” denilen mudarabe iki kişi arasında, sermaye birisinden, çalışmak diğerinden olup, kâr ortak olmak üzere kurulan şirkettir. – Para vermesi gereken kimse (para yerine) mal verip “bunu sat, parasını şirkete sermaye olarak koy” dese, Hanefî dışındaki mezheplere bu ortaklık fasit olur. Hanefî’ye göre ise bu… Read More »
– Şüf’a hakkı kesinlik kazanınca müşteri (şüf’a yoluyla) malı almaktan vazgeçmek üzere, şüf’a hakkı sahibine para verse, bunu alması caiz olup, alırsa mülkü olur. Bu Şafiî dışındaki mezhep alimlerine göredir. Şafiî’ye göre bu caiz değildir. Şüf’a hakkısahibinin parayı geri vermesi gerekir. Böyle bir durumda şüf’a hakkı düşer mi? Şafiî mezhebince iki görüş vardır. (Düşer ve… Read More »