Kayınpedere Hitap Tarzı Olurmu?

By | 20 Ekim 2014

kayınpedere-hitap tarzıKişinin kayınpederine “baba”, kayınvalidesine “anne” demesinin mahzuru var mıdır?

Bu durum ya çok önemli olmadığı ya da Türklerin örfüne has bir keyfiyet olduğu için fıkıh kitaplarımızda yer almaz. Biz bu konuda  İslâmî edebi, bilinenlerden hareketle öğrenebiliriz. Önce Kurânı Kerîm’de kişinin kayınpederine “baba”, kayınvalidesine “anne” demesini isteyen bir ayet-i kerime yoktur. Hadislerde de böyle bir şey bilmiyoruz. Rasulüllah Efendimizin (sa) kendisinin Ebubekir ve Ömer Efendilerimize ki, onlar onun kayınpederidiler “baba” tüye hitap ettiği vaki olmadığı gibi, kendi damadı olan Osman ve Ali Efendilerimizin de ona “baba” dedikleri bilinmemektedir. Onlarla alakalı hadislerde hep “Ey Allah’ın Rasulü” dediklerine şahit oluyoruz. Rasulüllah’ın hanımları, “müminlerin anneleri” olduğu gibi, kendisi de müminlerin manen babası olduğundan onun, kendi eşlerinin babalarına “baba” demesi uygun olmazdı, diye düşünülebilir ama, kendi damatlarının ona “baba” demelerinin bir değil iki sebebi bulunmasına rağmen, dememiş olmaları bize, kayınpedere “baba” denmeyeceğine dair bir ışık tutar. Ayrıca Ahzâb sûresindeki iki ayet-i kerime ile Müslim’deki iki hadis-i şerif de ibareleriyle olmasa dahi işaretleriyle bize bunu anlatırlar. “Allah evlatlıkların  çocuğunuz yapmamıştır”, “Onları kendi babalarına nispet çağırın. Bu, Allah katında daha adildir”. Müslümanken babası olmadığını bildiği halde birisini ederse. Cennet ona haramdır”, “Babalarınızdan vazgeçmeyin, babasından vazgeçerse (onu kabullenmezse) bu küfürdür”.” bu naslar bize işaretleriyle/ikincil manalarıyla kişinin, kendi babasından başkasına ana baba demesinin uygun olmayacağın anlatıyor olmalıdır. Ancak karı-kocanın birbirlerine karşı yun ve nezaketli olmalarının ve birbiri yakınlarına, diğerinin hoşlandığı unvanlarla ve saygıyla davranmalarının birbiri üzerindeki  olduğu da edep/adabı muaşeret kitaplarımızda mevcut. Öyleyse herkesin, muhatabının statüsüne uygun bir hitapla hitap etmesi, en uygun olanıdır. Evlenen çocuklarının başkası fından ellerinden alındığı duygusunu yaşayabilen anne-babayı, cuklarının başkalarına anne, baba diye hitap etmesi, ayrıca reı edebilir. Kayınpeder ve kayınvalidenin kendilerine “anne” ve “baba” denmediğinden ötürü rencide olabilecekleri de düşünülebilir, bu, örften ve günümüzde öyle alışıldığından dolayıdır.