Kadın Kaç Gün Yas Tutar ?
Ebu Seleme’nin kızı Zeyneb’ten, -Allah ondan razı olsun- O şöyle dedi:
Şam’dan Ebu Sufyan’ın ölüm haberi geldiğinde, Ummu Habibe -Allah ondan razı olsun- üçüncü gün safranlı bir koku istedi ve onu kollarına ve yanaklarına sürdü ve şöyle dedi: Ben bundan uzak bir kadınım. Ancak ben Nebi sallallahu aleyhi ve sellemi şöyle derken işittim: “Allah’a ve âhiret gününe iman eden bir kadının bir ölüye yasa tutup üç günden sonra her türlü süslenmeyi terk etmesi helal olmaz. Şayet kocası ölürse, bir kadın dört ay ve on gün boyunca süslenmeyi terk eder.
Vaaz
Ümmü Habîbe’nin babası Ebû Süfyân 33 (M. 653) senesinde vefat etmişti. Babası veya annesi ya da bir yakını ölen kimsenin üzülmesi, yas tutması tabiî karşılanır. Özellikle kocası ölen yahut bir daha dönmemek üzere kocasından boşanan bir kadının üzülüp yas tutmasının vâcip olduğunda ulemâ görüş birliği içindedir.
Bir kadın başına gelen böyle bir musibete üzüldüğünü ifade etmek için iddet süresi içinde süslenmeyi, koku sürünmeyi, sürme çekmeyi ve kına yakmayı, terk eder.
İddet müddeti bu hadiste de açıkça belirtildiği gibi dört ay on gündür. Bu yas, kocanın kadın üzerindeki meşrû haklarından biridir. Eşinden ve hayat arkadaşından ayrılan bir kadının bu süre içinde süslenmesi kadar çirkin ve şuursuz bir hal tasavvur olunamaz.
Kadının bu yas ve üzüntü hali hem hayat arkadaşının hâtırasına hürmet hem de kocasının hayatta olan aile fertlerine karşı bir saygı ifadesidir. Duyguları dumura uğramamış her insan bunun önemini ve lüzumunu kavrar.
Kocası ölen veya boşanan kadın, dört ay on gün geçmeden bir başkasıyla evlenemez. Bu süreye iddet bekleme denilir. Bu müddet sadece bir üzülme dönemi değil, aynı zamanda kocası ölen veya kocasından boşanmış bulunan kadının hâmile olup olmadığının belirlenme süresidir. Dolayısıyla konunun hukûkî boyutlarının olduğu da göz ardı edilmemelidir.
Annesi, babası, kardeşi veya çocuğu ölen kadın, belki bunlara kocasını kaybetmekten daha çok üzüldüğü halde onlar için üç günden fazla yas tutması câiz değildir.
Ümmü Habîbe’nin babası ölmüşken koku getirtip sürmesinin sebebi, üç günden fazla yas tutmanın câiz olmadığını ve kendisinin bunu bizzat uyguladığını göstermek içindir.
Bir diğer örnek de kardeşi öldüğü için üç gün yas tutan Zeyneb Binti Cahş’tır, Resûl-i Kibriyâ Efendimiz’in halası Ümeyme Bin- ti Abdülmuttalib’in kızıdır. Hicretin üçüncü senesinde dul olarak Efendimiz’in eşi olma şerefine nâil olmuştu. Zeyneb Binti Cahş 20 (641) yılında vefat etti..
Vaazdan Öğrendiklerimiz:
Müslüman bir kadının kocası dışında bir yakınının ölümüne üç günden fazla yas tutması câiz değildir.
Kocası ölen veya bir daha dönmeyecek şekilde kocasından ayrılan kadının dört ay on gün süre ile yas tutması vâciptir.
Bu yasın sebebi, kadının kocasının hakkına hürmet ve onun hayatta kalan yakınlarına karşı gösterdiği saygıdır.