“Anne – babanın doğruluğu çocukların doğruluğunu meydana getirir. Anne – baba ne kadar iyi davranırlarsa, ne kadar dürüst olurlarsa, evlâtları da o derece sağlam, seciyeli ve dürüst olurlar. Zira eğri ağacın doğru gölgesi olmaz.
Hz. Musa (aleyhisselam) İle Hızır (aleyhisselam) bir yolculuk esnasında Antakya’ya geldiklerinde, Hızır (aleyhisselam) yetim çocukların yıkılmaya yüz tutmuş olan duvarlarını düzeltti. Musa (aleyhisselam) bunun sebebini sorunca:
“Babaları salih idi” diye cevap verdi.
Nitekim bu hadise Kur’an-ı Kerim’de Kehf suresinde anlatılmıştır.
Allah (celle celalühü) şöyle buyurmuştur.
“Onların babaları salih (iyi kimse) idi”
Peygamber Efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyuruyor:
“Bir kimsenin salih olması sebebiyle, çoluk çocuğu ve etrafındakiler ve onların etrafında bulunanlar da salih olurlar.”
“Bundan dolayıdır ki İslamiyet, neslin iyi olması maksadı ile evlilikte güzel ebeveyn (eş) seçimini teşvik etmektedir.
Bu durum, İslamda çocukluk döneminin gözetilmesi
şekillerinden önemli bir görüntüdür. Belki de çocuğa gösterilen en büyük ilgi şeklidir.
Şu halde İslam daha doğmadan önce çocuğa önem vermektedir. Hatta daha anne karnına düşmeden önce “iyi eş seçimi” ilkesi ile ona karşı bu ilgiyi göstermiştir.
İyi yetişmiş gençlerin evlenmesinden ahlâklı ve dürüst nesiller meydana gelir. Bu iki yönlü bir etkileşimdir. Biri diğerini etkilemektedir. Birinde aksaklık, yanlışlık olursa bu diğerinde kendini gösterir.
“Yanlış bir karar verilerek denk olmayan kültürden iki kişinin bir araya gelmesiyle aile kurulmuşsa problemler tartışmaları aşıp kavgalar yumağı haline gelecektir.
Çocuğun ana rahmindeki tüm teşekkülatı bundan etkilenecektir; çünkü kanı vasıtasıyla annenin her türlü durumu, çocuğa intikal eder.
“Araştırmacılar, hamilelikte anne adayının geçirdiği streslerin, çocuğun sonraki hayatında çeşitli hastalıklara hassasiyetini artırabileceğini düşünüyorlar.”
“Yine aynı şekilde Rasulullah ( sallallahü aleyhi ve selem) Müslüman erkeklere evlenecekleri zaman saliha bir kadın seçmelerini tavsiye etmiştir.
Bunun sebebi hiç şüphesiz doğacak çocuğun salih bir ortamda büyümesini sağlamaktır. Çünkü henüz kendisi salih olmayan bir kimsenin, çocuğu dahi olsa bir başkasını ıslah etmesi düşünülemez.
Nitekim Rasulullah (sallallahü aleyhi ve selem) bir başka hadisi şerifinde şöyle buyurmaktadır:
“Dünya bir meta (faydalanma) dır. Dünyanın en hayırlı metaı ise saliha bir hanımdır”
Anne seçiminin pek çok hikmeti vardır.
1- Annenin çocuğa olan kalıtsal (biyolojik) tesirleridir.
“Selçuk Üniversitesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Çolakoğlu,
bebeğin, hamilelik süresince annenin duygu ve davranışlarından olumlu ya da olumsuz yönde etkilendiğini vurguluyor ve şunları söylüyor:
“Anne üzüntülü ya da sevinçli olduğunda bebeğin hareketleri de değişir. Anne üzüntülüyken hareketsiz kalan bebek, sevinçliyken harekete geçer. Bebek henüz annenin karnında, annenin psikolojik durumuna göre neşeli, üzüntülü veya içine kapanık bir çocuk kişiliğine bürünür.”
2- Eğitim açısından ortaya çıkan toplumsal tesirleridir.
Buna göre anne, çocuklarını bizzat kendisinin eğitildiği esaslara göre terbiye edecektir.
Ebu Said’den gelen bir rivayette Rasulullah (sallallahü aleyhi veselem) Efendimiz şöyle buyurmuşlardır.
“Kadın şu özelliklerden biri için nikâhlanır: Güzelliği, malı, huyu ve dini için. Siz din ve ahlâkı seçin ki yüzünüz gülsün.”
Bu şekilde dindar olan bir kadın eşine ve çocuklarına emin bir hayat, temeli ve direkleri sağlam, dalları meyveli bir ev hazırlar. Öyle ise İslami eğitim böyle bir evden başlar.
Böyle bir kadına eş seçerken de aynı şekilde velisi dikkat eder. Onu evlendirirken dindar ve güzel huylu bir erkeği tercih eder.
Allah Rasulü (sallallahü aleyhi veselem) bir hadisi şerifinde bu konu şöyle ifade etmiştir:
“Dininden ve huyundan hoşnut olduğunuz bir erkek size evlenmek üzere geldiğinde onu evlendirin”.
Böylece İslam, evlilikte eş seçimini bireylere ve onların velilerine bırakmış; fakat tercih için bazı ölçüler ve bir takım hedefler koymuştur.
Bu ölçü ve hedefleri, bir yandan neslin iyi yetiştirilmesini, diğer bir yandan eğitim ve ahlâk alanında ümmetin kalkınmasını temin etmek için koymuştur.
Bu arada doğurgan ve sevecen eş seçmeyi tavsiye etmek sureti ile eğitime ve çocukların gereklerinin güzelce gözetilmesine de yeterince pay ayırmayı unutmamıştır. Çünkü evlâtlarındaki çocukluk ihtiyaçlarını -ki bunların başında sevgi ihtiyacı gelir-sadece şefkatli ve sevecen bir kadın giderebilmektedir.