Dört Mezhebe Göre Gasp – 6

– Bir kimse bir evi veya bir köleyi veya bir elbiseyi gasp edip, gasbettiği şey bir süre elinde kalsa, bu süre içinde gasbettiği şey elinden alınana kadar ne kira, ne giyme, ne oturma ve ne de hizmetinde kullanma yoluyla yararlanmasa, gaspettiği şeyin elinde kaldığı süre için bir ücret ödemesi gerekmez. Bu Ebu Hanife ve Malik’in görüşüdür. Şafiî ve Ahmed b. Hanbel’e göre gasp ettiği şeyi elinde bulundurduğu süre için -bu sürede ondan bir yarar sağlamasa da- ücret ödemesi gerekir. Bu ücret elinde bulundurduğu şeyin benzerine ödenen ücret ne ise o kadar olur.
– Taşınmaz mallar ve ağaçlar gasp edildiği takdirde tazminat gerekir. Bu kabil bir şey bir kimse gasp ettikten sonra, sel, yangın veya bir başka yol ile telef olursa, gasp edildiği gündeki kıymeti üzerinden gaspçı öder. Bu, Malik, Şafiî ve Muhammed b. Hasen’e göredir. Ebu Hanife ve Ebu Yusuf a göre taşınmaz malların, mal sahibinin elinden çıkması ile tazminat ödenmesi söz konusu olmaz.
Ancak gaspçı mala bir şey yaparak telefine sebep olursa yaptığı şey ve telef karşılığında meydana gelen zararı öder.
– Bir kimse direk yahut kerpiç gasp etse ve bunu yapı (inşaat) da kullansa, Malikî, Hanbelî ve Şafiî mezhebince gaspçı bu direk ve kerpice sahip olmuş olmaz. Ebu Hanife’ye göre gaspçının bunların kıymetini vermesi kendisine vacip olur, böylece bunların sahibi olur. Zira o direk ve kerpici almak için binayı yıkmak daha çok zarara sebep olur.