Dört Mezhebe Göre Gasp – 4

By | 11 Ağustos 2015

dort-mezhebe-gore-gasp-4– Kölesine müsle yapan -mesela burnunu kesen, elini kesen, dişini söken- kimsenin kölesi Malikî mezhebine göre karşılığında eline bir şey geçmeksizin azad olur. Ancak İmam Malik’in azad olma konusunda, efendisinin köleye yaptığı bu cezalandırma ile mi yoksa hakim kararı ile mi azad olduğu ihtilaflıdır.

Ebu Hanife, Şafiî ve Ahmed b. Hanbel’e göre müsle yapmakla köle azad olmaz.

– Belirli özelliği olan bir cariyeyi zorbalıkla bir kimse alsa, cariye gasp edenin yanında iken şişmanlama (kilo alma) veya bir sanat öğrenmek gibi özellikten dolayı değerini arttıran bir ziyadelik meydana gelse, öğrendiği sanatı unutmak veya zayıflamak suretiyle sonradan meydana gelen bir değer eksilmesi olsa bu cariyeyi efendisi değer eksikliği bedeli almaksızın gasp edenden geri alır. Bu Malikî ve Hanbelî mezhebine göredir.
Şafiî ve Hanbelî’ye göre gasp edenin yanında iken meydana gelen bu değerlenmenin, yine onun yanında iken kaybolmasından dolayı bir değer kaybı ile birlikte sahibi cariyesini alır.

– Gasp edilen şeyden ayrı olarak meydana gelen gasp edilen şeye ait fazlalık -çocuk gibi- gasptan sonra meydana gelmiş ise, gasp eden tarafından karşılığında bir tazminat ödemek gerekmez. Bu Hanefî ve Malikî mezheplerine göredir. Şafiî ve Hanbelî’ye göre fazlalığın her halükarda gaspçı tarafından tazminatı ödenmesi gerekir.