Dört Mezhebe Göre Ariyet – 3

By | 11 Ağustos 2015

dort-mezhebe-gore-ariyet-3– Bir kimse tarlasını bina yapılmak veya ağaç dikilmek üzere ariyet olarak verse, ariyet alan tarafından bina yapıldığı veya ağaç dikildiği takdirde tarla sahibi ariyetten dönemez. Ancak binanın veya dikilen ağaçların sökülmüş olarak kıymetini ariyet alana verir veya (yapılan şey) söküldüğünde bir işe yarayacaksa sökmesini emreder. Ariyet vermenin belirli bir süresi varsa süre bitmeden dönüş yapamaz. Süre bitince yukarıda geçtiği gibi ariyet veren ariyet mal üzerinde yapılan şeyin bedelini verip onu kendisine almakla, yapılan şeyi söktürmek arasında serbesttir.

Ebu Hanife (bu hususta) şöyle diyor:“Ariyet için bir vakit belirlenmiş ise ariyet verenin ariyet alanı yaptığı şeyi söktürmeye hakkı vardır. Aksi halde süre bitmeden sökmeye mecbur tutamaz.”
Şafiî ve Ahmed b. Hanbel’e göre tarlayı ariyet veren sökmeyi şart koşmuş ise istediği vakit buna mecbur edebilir. Sökmeyi şart koşmamış ise, ariyet alan sökmeyi tercih ederse söker. Sökmeyi tercih etmez ise, ariyet veren kıymetini ödeyerek (dikilen ağaç veya yapılan binaya) sahip olmakla, söktürüp eksilmeden doğan zararı öder.
Ariyet veren bir tercihte bulunmazsa ve ariyet alan gereken ücreti bolca (gereken) ücreti verirse söktürmez.