Cabir İbn Abdullah’tan nakledilmiştir: “Resûlullah’ın sallallâhu aleyhi vesellem, bayram gününde musallaya gidiş ve dönüşü farklı yollardan olurdu.”
Açıklama:
İmam Tirmizî şöyle demiştir: “Bazı âlimler bu rivayeti esas alarak imamın musallaya giderken ve dönerken farklı yolları takip etmesini müstehap görmüşlerdir. İmam Şafiî de bu görüştedir.”
Resûlullah’ın sallallâhu aleyhi vesellem niçin bu şekilde hareket ettiği konusunda pek çok yorum yapılmıştır. Ben bu konuyla ilgili olarak yirmiden fazla yorum biliyorum. Malikî âlimlerinden Kadı Abdülvehhâb şöyle demiştir: “Bu konuyla ilgili olarak pek çok yorum yapılmıştır. Bu yorumlardan bir kısmı gerçekten kabul edilebilecek yorumlardır, fakat çoğu boş iddialardan ibarettir.” Burada söz konusu yorumlardan bir kısmına yer vereceğiz:
1. Resûlullah sallallâhu aleyhi vesellem kıyamet gününde her iki yolun da kendi lehinde şahitlik yapması için farklı yollardan gidip gelmiştir.
2. Resûlullah sallallâhu aleyhi vesellem kıyamet gününde her iki yol boyunca yaşayan insanlann ve cinlerin kendi lehinde şahitlik yapması için farklı yollardan gidip gelmiştir.
3. Resul-i Ekrem sallallâhu aleyhi vesellem her iki yolun da aynı şerefe ve üstünlüğe ermesi, kendisinin bereketinden her iki yolun da yararlanması için böyle davranmıştır.
4. Bayram günündeki sevince herkesi ortak etmek veya halkın onun geçişinden ve görülmesinden doğan bereketleri elde etmesini sağlamak için farklı yollardan gidip gelmiştir. Böylece halk dinî bir hükmü öğrenmek üzere soru sormak, ondan bilgi almak, kendisine uymak, ondan doğru yolu öğrenmek, sadaka ve selâm vermek gibi ihtiyaçlarını gidermiş olurlar.
5. Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi vesellem yaşayan ve ölmüş olan akrabalarını ziyaret etmek maksadıyla farklı yollardan gidip gelmiştir.