Ezber Çalışması Yapmak ve Ezberlemek
Ezber kabiliyeti çok iyi olanlar ve onu kullanmayı bilenler Kur’an kıraatinde daha başarılı olabilmektedir. Kur’an ezberinde/ezberletilmesinde başarılı olmak için ezberleme yöntemlerini iyi bilmek, uygulatmak, koro okuyuşunu çok uygulamak ve çocuğun ezber okuyuşlarını itina ile dinleyerek hatalarını tashih etmek gerekir. En önemlisi de yüzünden okumayı geliştirerek ezberlemeye zemin hazırlamaktır.
4-6 yaş dönemi çocuğun zihninin boş olduğu ve ezber yeteneğinin en güçlü olduğu dönemdir. İslam tarihinde bu dönemde hafız olmuş pek çok âlim vardır. Her çocuğun kapasitesi hafız olacak düzeyde olmayabilir. Ancak bu dönemde normal bir çocuğa Kur’an-ı Kerim’in sonundaki kısa sûre ve dualar ezberletilebilir.
Bu bölümde Kur’an dersindeki ezber sürecinin çeşitli etkinliklerle nasıl sürdürülebileceğini göreceğiz:
- Ezberlenecek sûre veya bölümler sınıfta hoca tarafından birkaç defa okunur. Okunan bölümlerde tecvit kuralı gereği uzatılan (medli) ve tutulan (İhfa, idgam, iklab) olan yerleri kurşun kalemle işaretlerler.
- Ezberlenecek bölüm çocuklara koro çalışmasıyla doğru bir şekilde öğretilir. Bu tür bir çalışmayla çocukların derse katılımlarının sürekliliği sağlanabileceği gibi ezberlerin de en az hata payıyla ders içinde yapılması mümkün olacaktır. Koro çalışmasıyla Kur’an öğretiminde çok önemli bir yeri olan kulağa hitap, üst düzeyde gerçekleşmiş ve sûrelerin duaların büyük bir bölümünün ezberlenmesine katkıda bulunulmuş olacaktır.
- Koro okuyuşu sırasında hoca, okunan kelimeleri veya kısa bölümleri çocuklara tek tek ya da grup olarak tekrar ettirir. Böylece hocamız, onların kavrayış düzeyini ve düzgün okuyup okuyamadıklarını kontrol eder.
- Koro okuyuşu sonunda ayet ayet veya ezberletilecek bölümün tamamı bazı çocuklara okutulur. Sonra da çocukların çalışılan bu yeri belirlenen bir zamana kadar ezberlemeleri istenir.
- Dua ve sûrelerin ezberletilmesinde uygun şartlarda şöyle bir yöntem de kullanılabilir. Ezberlenecek dua veya kısa sûre tahtaya yazılır. Dört-beş defa koro çalışmasıyla birlikte okunur. Sonra da baştan, sondan ya da aralardan kelimeler silinerek çocukların koro okuyuşu yap- malan istenir. Böylece daha dersteyken ezberlemelerine zemin hazırlanmış olur.
- Çocuklar ezberlerini saf ve duru bir zihinle, sakin bir mekanda, önce ayet ayet ezberlemeli sonra da birleştirerek bir bütün halinde ezbere okumaya çalışmalıdır. Ezberledikten sonra da en az on defa ezberden okuyarak ezberlerini pekiştirmeleri tavsiye edilir.
- Ezberlenen bölümü hoca dinlerken çocuğun hatalı okuduğu yerleri onun Mushafında veya (önceden çalışma kağıdına ya da defterine yazmışsa) yazılı bir metinde işaretler ve bu hatalannı düzeltmesini ister.
- Ezber çalışmalarında başarılı çocuklar diğer çocuklan beklemeden sıradaki ezber bölümlere geçebilirler.
- Önceki sınıflarda ezberlenen ayetlerin ve sûrelerin tamamı, sonraki sınıflarda fırsat buldukça yeni ezberlerle birlikte tekrar ettirilir.