Önceden de bildirdiğimize göre bu ibadete başlamadan önce ihrama girilir.
İhrama girmeden önce;
• Gerekli vücut temizliği yapılır.
• Mümkünse güzel koku sürülür (tabi bu erkekler içindir. Kadınlar ise diğer zamanlarda olduğu gibi evlerinin dışında koku sürünmeleri dinen doğru değildir.)
• Sıhhî tedbirler alınır
• İhram yasağına uygun elbiseler giyilir.
Erkekler giymekte oldukları elbiseleri çıkarıp sadece “izar” ve “ridâ” denilen iki parça örtüye bürünürler.
İzar; bele bağlanılan ve belden aşağısını örten parçaya, ridâ ise omuza alınan ve üstü örten parçaya denir.
Bu iki örtünün beyaz, yeni ve temiz olması müstehaptır. Ayrıca azalan belli etmeyecek şekilde kaim olmalıdır.
• Ayaklarına topuklarını örtmeyecek şekilde terlik giyerler. Terlik yoksa ayakkabılarını topuklarını örtmeyecek hale getirerek giyerler.
Kadınlar ise elbiselerini çıkarmazlar onlar her zaman tesettüre uygun olarak giydikleri kıyafetlerini giyerler.
Yüzlerini ise tenlerine değen bir şeyle örtmezler.
Ayakkabı ve çorap giyerler, eldiven takabilirler.
İHRAMA GİRERKEN
Bu hazırlıktan sonra, mikat sınırında veya daha önce:
• İhramın sünneti olarak kerahat vakti ve ikindi ile sabah namazı kılındıktan sonraki vakit değilse iki rekat namaz kılınır.
• Namazdan sonra umre için niyet edilir. Bu niyet şöyle yapılır:
Allâhümme innî üridül umrate livechikel kerîmi feyessirhü lî vetekabbelhü minnî. Neveytül umrate velhacce vahteramtü bihî lillâhi teâlâ.
“Allâh’ım senin rızan için “umre” yapmak istiyorum. Onun edasını bana kolay eyle ve umremi kabul buyur. Allah rızası için umreye niyet ettim ve ihrama girdim.
Niyetini yaptıktan sonra kalkıp sefere yönelince “telbiye” getirilir.
Telbiye:
“Lebbeyk allâhümme lebbeyk. Lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk İnnel hamde ven ni’mete leke velmülk. lâ şerîke lek”
“Allah’ım senin emri celiline her an koşmaya, her an itaate hazırım. Sana ortak yoktur. Emir ve davetine gönülden ve sadakatle icabet ederim. Şüphesiz ki; hamd de, nimet de sana mahsustur. Mülk şenindir. Senin şerikin yoktur.”
İHRAMDAN SONRA
• Niyet edip telbiye getirdikten sonra artık ihrama girmiş olunur. 0 andan itibaren de tüm ihram yasaklarına dikkat edilmesi gerekir.
• Yol boyunca bilhassa tepelere yükseldikçe, vadilere indikçe, yeni bir gurupla karşılaştıkça, konaklayıp hereket ettikçe, yeni bir mıntıkaya, şehre gittikçe telbiye getirlir.
• Telbiyeyi her söyleyişte 3’er defa olması daha güzeldir.
• Sık sık tekbir, tehlîl ve salavât-ı şerife söylemek de ihmal edilmemelidir.
MEKKE’YE VARILDIĞINDA
• Mekkeye varıldığında tekrar çekidüzen verilmelidir.
• Abdest veya (imkân varsa en güzeli) gusül almalıdır.
• Beytullâh’a, telbiye, tekbîr ve tehlîl ile yönelmelidir.
• Kişi her zaman olduğu gibi, bu zamanlarda da mü’min kardeşlerine daha fedâkarca yardım da bulunmalı, hakkı tavsiye temeli ve onları rencide edecek hareketlerde bulunmamalıdır.
• Yolculuğun meşakkatleri ve yorgunluk eserleri bulunsa bile huysuzluktan ve başkaları ile cedelleşmekten sakınılmalıdır.
• Beytullah’ı ilk görüşte, bedenen ve ruhen hazırlıklı olmalıdır.
• Varınca samimi duygular içinde duâ edilmelidir.
• Sonrasında da tavafa hazırlanılmalıdır.
Ridâ’nın sağ ucu, arkadan getirilerek, sağ koltuk altından geçirilip, sol omuzdan arkaya sarkıtılır. Böylece sağ omuz açıkta kalmış olur.
Buna “ıztıba” denir ki; tavafin sünnetidir. Ve tavaf boyunca devam eder. Tavaf bitince omuz örtülür. Omuz açık olarak namaz kılmak mekruhtur.
• Tavafa Hacerü-1 Evsed’in bulunduğu köşeden başlanılır.
• Yapılan bu tavafın adı “Umre tavafıdır.” Ona göre niyet edilir ve tavafa Hacerü-1 Evsed’i istilâm ile başlanır.
İstilâm: Hacerü-1 Evsed’e el dokundurmaktır. Uzaktan işaret de onun yerini alır. İki el, iç kısmı Hacerü-1 Evsed’e dönük bir şekilde kaldırılarak ve “Bismillâhi Allâhü Ekber” diyerek yapılır.
Tavaf 7 şavttır (dönüş]. Her şavtı Hacerü-1 Evsed’den başlar ve Hacerü-1 Evsed’den biter.
• Tavafın ilk üç şavtında “remi” yapılır.
Remi: kısa adımlarla, hafif koşar vaziyette omuzları silke¬leyerek, çalımlıca yürümektir.
Hanımlar remi yapmazlar.
• Tavaf bitince iki rek’at tavaf namazı kılınır. Bu namaz vâciptir. Tavaf kerahat vaktinde yapılmış ise namaz sonraya bırakılarak kâmil bir vakitte eda edilir.
Hac ve Umre Rehberi
• Sonra bol bol zemzem içilir.
• Tekrar Hacerü-1 Evsed istilâm edilip Safâ’ya geçilir ki bu da sünnettir.
• Safâ tepesine gelirken tekbir, tehlîl getirip hamd edilir. Salavât getirilir.
• Bundan sonra Safâ tepesine varıldığında bu sa’y ifrat haccını yapan için haccımın sayı olacağından bu niyetle sa’y eder.
Sa’y yaparken iki yeşil direk arasına her geliş ve gidişte “hervele” yapılır. Bu sünnettir.
Hanımlar hervele yapmazlar.
Hervele: Süratlice koşmak demektir. Reml’den farklıdır. Ondan daha hızlıdır. Ancak Müslüman’ın vakarını zedeleyecek şekilde var gücüyle koşmamalıdır.
Sa’y da 7 şavttır. Safâ’dan başlayıp Merve’den biten her yürüyüş bir şavttır. Merve’den Safâ’ya dönüş ise 2. Şavttır. B öylece devam eden sa’y, Safâ’dan başlamış ve Merve’de bitmiş olur.
Umresini yapan kimse Arafat’a çıkacağı terviye gününe (8 Zilhicce) kadar Mekke’de vaktini ibadetle geçirir.
Terviye günü [8 zilhicce] Terviye günü hac için niyet ve telbiye yaparak yeniden ihrama girilir. Sabah namazı mümkün olursa Mekke’de kılınıp Minâ’ya çıkılır. Arefe günü sabah nama¬zını müteakip Arafata hareket edilir.
Arefe günü [9 zilhicce]
1- Her fırsatta telbiye, teşbih, tekbir, tehlil ve salavat oku¬nur. [Hacılar, kendilerine, ana-baba ve bütün müslümanlara dua ederler.]
Hac ve Umre Rehberi
2- Öğle ve ikindi namazları, öğle vaktinde cem-i takdim ile kılınır.
3- Öğleden sonra vakfe yapılır.
4- Güneş batmadan Arafat’tan ayrılmamalı. Güneş battıktan sonra, akşam namazı kılınmadan Müzdelifeye hareket edilir.
5- Akşam ve yatsı namazları Müzdelife’de yatsı vaktinde cem-i tehir ile kılınır. Gece Müzdelife’de kalınır. Şeytan taşlamalarında kullanılacak taşlar toplanır.
Bayramın birinci günü [10 zilhicce] Sabah namazı kılınınca, Müzdelife’de “Meş’aril haram’a gidilip orada vakfe yapılır. Ortalık ağarıp güneş doğmadan Minâ’ya hareket edilir.
Minâ’da çadıra yerleştikten sonra:
1- Akâbe cemresine [büyük şeytana] 7 taş atılır.
2- Vacip olan şükür kurbanı kesilir. Kurbanlık hayvan bulunmaması veya alınamaması sebebiyle kesemiyeceği söz konusu olursa, Zilhiccenin dokuzuna kadar 3 gün ve bayramdan sonra 7 gün daha oruç tutması lazım olur. Hepsi 10 gün olur. Bu kalan 7 gün orucu, memleketine döndüğünde de tutabilir.
3- Saçlar tamamen kesilir veya kısaltılır. Böylece ihramdan çıkılmış olur.
Bayramın 2, 3 ve 4. günleri
1- Bayramın ilk günü yapılmamışsa, ziyaret tavafı yapılır. [Ziyaret tavafını bayramın birinci günü yapmak daha faziletlidir.] Daha önce yapılmamışsa haccın sa’yi yapılır. Bunlar üçüncü günü güneş batıncaya kadar yapılmalıdır. Yapılmamışsa vacibi zamanında yapmadığı için ceza gerekir.
2- Küçük, orta ve Akâbe Cemrelerine [üç şeytana] her gün yedişer taş atılır.
Minâ’dan dönünce Veda Tavafı yapılır. Beytullaha karşı durup zemzem içilir. Yüz ve baş yıkanır. Sonra imkân bulunursa Kâbe-i şerifin yüksek eşiği öpülür.
Evet Kardeşlerim! Şimdi muazzzam olan kabenin karşısına geçip yaptığımız ibadetleri, manevi hal ve hareketlerimizi bir düşünüp kendimizi hesaba çekelim. Artık haccımız bitti. Kabul olduğunun beratini bekleyelim. Makbul bir hac yapabilmişmiyiz bir bakalım.
Zünnun-ı Mısri Hazretleri (ks) anlatıyor:
“Bir genç gördüm. Tavaf edip bekliyordu. Ne beklediğini sordum:
-Beratimi (kabul belgesini] bekliyorum, dedi. Nasıl olacağını sordum:
-Bekle ve gör, dedi.
Bekledim. Semadan nurani yeşil bir kâğıt indi. Gencin ete¬ğine düştü. Genç o kâğıdı okudu ve tebessüm etti. Bana:
-Haccımm kabul olduğunun beratını aldım, artık memleketime dönebilirim, dedi.
Çünkü o genç, Allah’ın huzurundaki edebe riayet etmişti. Bizim için anlaşılması zor ancak ehline kolay olan bu hal ile hâllenmeyi Rabbim cümlemize nasip eylesin. Haccımızı makbul kılsın. Amin…