Boşama iki şekilde olur: Sünnet üzere boşama, bid’at üzere boşama.
1. Sünnet üzere boşama:
Bu da iki şekilde olur:
a) Alisen şeklinde boşama:
Evlendikten bir müddet sonra, henüz cinsel yakınlıkta bulunmadan, âdetten temizlenmiş halde iken bir talakla
boşamasıdır. Erkek iddet süresi bitinceye kadar hanımına yaklaşamaz.
b) Hasen şeklinde boşama:
Bir kimsenin hanımını ayrı ayrı üç temizlik halinde üç talakla boşamasıdır. Bu üç temizlik müddetinde ona yaklaşamaz, ayrı durur.
Kadının hayız ve nifas hallerinden temizlenmiş bir haldeyken boşanmasının sebebi; bu iki haldeyken, erkek, hanımına karşı tâbiî bir nefret duyabilir. Bu şartlarda tam ve doğru bir muhakeme yapacağından da emin olamayacağı için, bu nefret, kendisini boşamaya sevk edebilir.
Sünnet üzere olan boşamaların pek çok hikmeti vardır. Bir kere böylece insan düşünme imkânı ve fırsatını elde etmiş olur.
Yani hanımını boşamaya karar veren kimse, onu bir temizlik halinde bir talak ile boşar, iki talakı vereceği zaman gelinceye kadar bir müddet bekler. Bu arada düşünür, pişman olur, ayrılığa sabır edemeyeceğini anlayarak tekrar hanımına dönebilir. Kadın da hatalarını anlayacağından evliliğin devamını sağlayacak şekilde hareket eder. Böylece eşler fazla zarar görmeden tehlikeden kurtulurlar.
Fakat anlaşmalarına ve uyuşmalarına imkânı yoksa, erkek ikinci talakı verir, ikinci talaktan sonra bir talak daha kalmıştır; ancak bunu vermek için bir aylık süre daha vardır. Bu bir ay zarfında yine uzun bir süre düşünme payı bulunmaktadır. Erkek bu süre içinde de artık tam kararlı ise üçüncü talakı da verir; böylece hanımından iyice ayrılmış olur.
Fakat bid’at talakta böyle bir düşünme payı bulunmaz. Bir kere boşayıp da hanımından ayrıldıktan sonra artık bir daha birleşme imkânı kalmamıştır.
Kur’ân’da tarif edilen boşama şekli de böyledir:
“Boşanma iki defadır. Ondan sonrası ya iyilikle tutmak veya güzellikle bırakmaktır.
“Bundan sonra kadını boşarsa, kadın başka birisiyle evlenmedikçe bir daha kendisine helâl olmaz. Eğer ikinci koca da onu boşarsa, Allah’ın hudutlarını koruyacaklarını ümit ediyorlarsa eski karı-kocanın birbirlerine dönmelerinde bir engel yoktur…”
2. Bid’at üzere boşama:
Bu boşama şekli de, bir kimsenin hanımını sünnete aykırı olarak bir defada üç talak vermesiyle yahut bir temizlik süresi içinde kısa aralıklarla üç talakla boşamasıdır. Böyle bir boşama ile boşama gerçekleşir, ancak kişi sünnete aykırı hareket ettiği için günah işlemiş olur.
Hanım âdet halinde iken boşamak ve ilişikide bulunduğu temizlik halinde boşamak da yine bid’at boşamaya girer.
Sarhoş bir insanın boşaması ile boşanma gerçekleşmiş olur.
Sağır ve dilsiz bir insanın işaretle boşaması da boşama sayılır.