Tevbenin Hakikati
Bil ki tevbe, zuhur eden marifet ve iman nûrudur. Günahların öldürücü zehir olduğu bu nûr ile görülür. Kendine bakıp, bu zehirden çok yuttuğunu ve ölmeye yaklaştığını gören, zarurî olarak pişman olur ve içine bir korku düşer. Tıpkı bir kimsenin zehir yediğini bilmesi, ister istemez pişman olması, üzülmesi ve korkması gibi olur. Bunun için parmağını boğazına salar ve kusmak ister. Bu korku sebebiyle ilâç ve tedavi yoluna başvurur. îşte bunun gibi şehvetle yaptığı işleri, içinde zehir olan bal gibi görünür. Çünkü o anda tatlıdır. Sonunda ise ne olduğu anlaşılır. Böyle olunca, yaptığına pişman olur ve içine bir korku ateşi düşer. Kendini ölüm tehlikesinde görür. Tevbenin Hakikati Bu korku ve pişmanlık ateşinde şehvetlerine karşı kuvvetli meyli ve günahı içinde yanar. Şehvet, hasret (korkul şeklini alır.
Başından geçeni düzeltmeye ve gelecekte bir daha yapmamaya azmeder. Cefa, zulüm elbisesini çıkanp, vefa yaygısını yayar. Bütün hareket ve sekenâtını kontrol eder. Bundan önce, oyun, neş’e, gaflet içinde idi. Şimdi daima gözü yaşlı, üzüntülü ve korkuludur. Bundan önce gafil olanları severdi. Şimdi marifet sahipleri ile beraberdir. Tevbenin Hakikati O hâlde tevbe etmek pişmanlıktır ve aslı marifet ve iman nûrudur. Neticesi, hâllerini kontrol etmek, değiştirmek, azâlarım günah ve şeriata uymayan şeyleri yapmaktan, iyi işlere ve itâate getirmektir.