Namazı Huşu Kılmalı
Enes ibnu Mâlik’ten,-Allah ondan razı olsun- O şöyle dedi: Allah Rasûlü sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Bazı kimselere ne oluyor da namazda iken gözlerini gökyüzüne dikiyorlar?” “Bu konuda sözleri şiddetlendi ve şöyle buyurdu: Ya bu fiilden vazgeçerler ya da kör olurlar.”
Vaaz
Allah Rasûlü sallallahu aleyhi ve sellem, bir kimsenin veya birtakım insanların uygun olmayan davranışlarını gördüğünde, herhangi bir şahsın adını anmaksızın burada olduğu gibi dolaylı ifadeler kullanır; o hareketin doğru olmadığını ashâba ve ümmete açıklardı. Hatalı davranışlarda bulunan kimseleri toplum içinde ifşa etmeyi doğru bulmazlardı. Efendimiz’in bu tutumu ve usulü vâiz ve hatipler için önemli bir örnek ve düstur olmalıdır. Bir rivayette sadece namazda değil, dua esnasında da gözleri semaya dikmenin yasaklandığı belirtilmiştir. Oysa duanın kıblesinin sema olduğu ile ilgili hadisler bulunmaktadır. Ulemadan bazıları bu yöndeki hadislerin bir tehdit ifade ettiğini söyleyerek, namazda gözleri semaya dikmenin haram olduğuna hükmetmişlerdir.
Namaz esnasında sağa sola bakmak huşûa aykırıdır. “Gerçekten mü’minler kurtuluşa ermiştir; onlar ki, namazlarında huşû içindedirler” (Mü’minûn sûresi (23), 1-2) âyeti nazil olduktan sonra ashâb namazda sadece önlerine bakmaya başlamışlar, gözleri secde yerinden öteye geçmez olmuştur. Semâya bakılmasının da huşûa aykırı olduğuna bu âyet delil gösterilir. Namaz kılanın kıbleye yönelmesi farzdır. Ayrıca bu davranış edebe de aykırı bulunmuştur. Bütün bu sebeplerden dolayı namazda semaya bakmak câiz görülmemiş ve yasaklanmıştır.
Hz Aişe -Allah ondan razı olsun- 0 şöyle dedi:
Allah Rasûlü Sallallahu aleyhi ve sellem e namazda sağa ve sola bakınmayı sordum. Allah Rasûlü sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu: ” 0 şeytanın, kulun namazından hızlıca çalıp kaçtığı bir kaçırmadır.” (Yani bu sağa sola bakınma direk huşûya tesir eder ve huşûnun azalmasına belki de tamamen huşûyu ortadan kaldırmasına sebep olur.
Vaaz
Namazda gözleri semaya dikmenin yasaklandığı gibi, başı sağa sola döndürmenin huşûa aykırı olduğuna ve yasaklandığına işaret etmiştik. Bu hadîs-i şeriflerden bunun ne kadar şiddetli bir yasak olduğunu anlamış olmaktayız. Ebû Zerr’in rivayet ettiği bir hadise göre, kul namazda iken “Allah Teâlâ hep ona yönelmiş halde bulunur. Kul sağa sola bakınca Allah da kulundan yüz çevirir.” (Nesâî, Sehv 10) Allah Rasûlü sallallahu aleyhi ve sellem bir hadislerinde bu hususu şöyle açıklamışlardır: “Namazda iken sağa sola bakmaktan sakınınız. Çünkü sizden biriniz namaz içinde olduğu müddetçe Rabbine münâcat etmiş, yani gizli gizli O’nunla konuşmuş olur.” (Heysemî, Mecmaü’z-zevâid, II, 80) Namaz kılan insan başını sağa sola döndürünce, şeytan bir zafer elde eder ve kulu meşgul etme imkânına kavuşmuş olur. Şeytanın meşgûliyetine kapılmış olan kul Allah’la olan bağını koparmış demektir. Bu sebeple namazında bazan unutkanlık hali kendisine galebe eder kaç rekat kıldığını bilemez, bazan hataya düşer, okuduğunu şaşırır. Artık o anda kalbi de Allah ile meşgul değildir. Bu durum Allah’ın rızâsına ve hoşnutluğuna aykırı olduğu için, o andaki davranışı şeytana nisbet edilmiştir. Görüldüğü gibi namazda başını kıbleden başka cihete çevirmek hem huşûu bozuyor, hem Allah’a yönelmeyi ihlal ettiği için şeytanın vesvese vermesine vesile oluyor, hem de kulun namazdan kazanacağı ecir ve sevabı noksanlaştırıyor.
Vaazdan Öğrendiklerimiz:
Namazda başı sağa sola çevirmek mekruhtur.
Namaz kılarken başı sağa sola çevirmek, kişinin Allah’la olan irtibatını koparır, şeytanın kendisini meşgul etmesine vesile olur. Çünkü şeytan kişinin namazdaki gafletini ganimet bilir.
Kişinin namaz esnasında sadece göz ucuyla sağa sola bakması namaza zarar vermez ve mekruh sayılmaz.
Namaz kılarken bedeni kıbleden ayrılacak derecede sağa sola dönmek namazı bozar.