– Bir kimsenin teslim etmeye gücü yetmediği şeyi satması caiz değildir. Havada kuş, denizde balık, kaçmış (firar etmiş) köle gibi. Bunda ittifak vardır. İbn-i Ömer’den kaçmış köleyi satmayı caiz gördüğü rivayet edilmiştir. Ömer b. Abdulaziz ve İbn-i Ebi Leyla’dan, her ne kadar elde edilmesinde çok masraf varsa da büyük bir su birikintisindeki balığı satmayı caiz… Read More »
– Vakıf (malı) satmak Hanefî dışındaki mezheplerce caiz değildir. Hanefî’ye göre (vakıf malı) bir hakim kararı olmadıkça veya vakfı yapan kişi vasiyet (le satışına engel olacak bir hüküm) yapmamışsa satışı caizdir. – (İki veya daha fazla kişi arasında) ortak (olan) kölenin (ortaklardan birisi tarafından) satışı caizdir. Köle küçük olsun, büyük olsun durum aynıdır. Bu Hanbelî… Read More »
– Bir malı satın alan kimse için o malı satın aldığı kimseye gerek bedelini ödemeden önce, gerek ödedikten sonra, maliyetine, maliyetinden aşağıya veya maliyetinden fazlaya satması caizdir. Bu Şafiî’ye göredir. Diğer mezheplere göre aynı malı ilk satıcıya; malın parasını vermeden evvel, ilk fiatın altında bir fiatla satmak caiz değildir. Fakat murabaha yoluyla satmak caizdir. Bunda… Read More »
– Müşteri malda bir kusur bulsa, fakat (malı teslim aldıktan sonra) malda bir değer eksilmesi olsa; öyle bir eksilme ki, maldaki eski kusurun bilinmesi bu eksikliğe bağlıdır.-(Kırılıp parçalandığı zaman bozuk olduğu anlaşılan) ayva, yumurta, karpuz gibi- eğer kırılma (parçalanma) satın alınmazdan önceki kusur onsuz bilinmiyecek derecede ise Ebu Hanife ve Şafiî’ye göre geri verme imkanı… Read More »
– Müşteriyi aldatmak, maksadı ile deve, sığır ve davar cinsinin sütünü bir süre sağmayarak, memesi sütle dolu imiş görünümünü vererek satmak (ki bu musarrat satışıdır) ittifakla haramdır. Böyle bir satışta müşteri için muhayyerlik hakkı doğması hususunda ihtilaf edilmiştir. Ebu Hanife dışındaki mezhep imamlarına göre muhayyerlik hakkı doğar, Ebu Hanife’ye göre doğmaz. Müşterinin muhayyerlik hakkı doğduğu… Read More »
– Dişi olsun erkek olsun bir köle satılınca üzerindeki giysileri satışa dahil değildir. Bunda ittifak vardır. İbn-i Ömer’e göre kölenin üzerinde ne varsa satışa dahildir. Bazı alimler ancak avret mahallini örtecek kadar giysinin satışa dahil olduğunu söylemişlerdir. – Çul, yular, gem hayvanın satışına dahil değildir. Bunda ittifak vardır. – Üzerinde meyvesi olan bir ağaç satılınca,… Read More »
– Aynı cinsten olan maddenin tanesi karşılığında ununu satmak caiz olmaz. Bu Ebu Hanife, Şafiî ve bir rivayetine göre Ahmed b. Hanbel’in mezhebindedir. Malikî mezhebinde ölçekle alınıp satılması caiz olur. Ahmed b. Hanbel’den diğer rivayete göre tartmak suretiyle satışları caiz olur. Ebu Sevr’e göre buğdayı un karşılığında fazlalıkla satmak caizdir. – Unu un karşılığında satmak… Read More »
– Ölçekle veya tartı ile satılan mallarda eşitlik Hicaz ölçeği ve ağırlığı dikkate alınarak hesap edilir. Hicaz ölçeği bilinmeyen yerlerde satılan malın bulunduğu şehirde adet olan ölçü ve tartı aleti dikkate alınır. Ebu Hanife: “Hakkında delil olmayan hususlarda insanların memleketlerindeki âdet dikkate alınır” demiştir. – (Fazlalıkla alınıp satıldığında) faiz tahakkuk eden maddeleri birbiri karşılığında tahmin… Read More »
– Buraya kadar zikredilen bilgilerin ışığında: a- Müslümanlar, aynı ağırlıkta, biri diğerinin aynı ve peşin olmadıkça süs eşyası olsun, sikke halinde olsun, toz halinde olsun gümüşü gümüşle, altını altınla satmak caiz olmadığında icma etmişlerdir. Ve bunlardan hiçbiri elde yok olan elde olan karşılığında satılamaz. b- Altın karşılığındagümüşü; gümüş karşılığında altını birbirinden farklı miktarda (birisi az,… Read More »
– Fasit olmuş bir akitle yapılan satışta müşteri malı teslim aldığı vakit, ona malik olmuş olmaz. Ebu Hanife dışındaki mezhep imamlarınca böyledir. Ebu Hanife’ye göre müşteri malı satıcının izni ile teslim almış ise satıcıya malı almaktan dolayı mülkiyetinin bedelini öder. Böyle bir durumda alınan malda; maldan ayrılabilir veya ayrılmaz artmalar olmuş ise bunların kendisine döndürülmesini… Read More »