Fıkıhta sünnet, “Hz. Peygamber (sav)’in farz olmayarak yapmış olduğu şeyleri” ifade eder. Namazın farzlanndan ve vaciblerinden başka bir de sünnetleri vardır. Ancak bunlar, farz gibi zorunlu olarak istenmez. Bu sünnetlere riâyet eden sevap kazanır, riâyet etmeyen ise günahkar olmaz. Namazın sünnetlerim terketmek, namazın bozulmasını ve tekrar kılınmasını gerektirmez. Ancak sün-netlerin hafife alınıp küçük görülmesi küfrü gerektirir.
Kadınlar için namazlardan önce veya namazların içindeki sünnetleri şöylece sıralayabiliriz:
1) İftitah (başlangıç) tekbirlerinde, bayram ve kunut tekbirlerinde kadınların parmaklarının uçlan omuzlan hizasına gelecek kadar ellerini kaldırmalan ve o vaziyette Allahu Ekber demeleri sünnettir.
Ellerin içleri kıbleye dönük olabileceği gibi, birbirine karşı da olabilir.
2) iftitah tekbiri alınırken başın eğilmeyip itidal üzere durması sünnettir.
3) Tekbir için kaldınlan ellerin parmaklannm tabii halde açık olması sünnettir.
4) İmama uyan kişinin, -İmam-ı Azam’a göre- iftitah tekbirini imamla birlikte söylemesi, imam Ebu Yusufa ve İmam Muhammed’e göre ise imamdan sonra söylemesi sünnettir.
5) iftitah tekbirinden sonra kadınların, -erkeklerden farklı olarak- ellerini göğüs üzerinde kavramaksızm birleştirmesi, yani sağ ellerini sol elleri üzerine koymalan sünnettir.
6) iftitah tekbirinden sonra Sübhaneke okunması, bundan sonra da gizlice Eûzü besmele çekilmesi sünnettir.
7) Her rekâtta Fatiha’dan önce gizlice besmele çekilmesi ve Fatiha’dan sonra da yine gizlice amin denilmesi sünnettir.
Burada imam ile cemaat ve tek başına namaz kılanlar arasında fark yoktur.
Ancak, imama uyan cemaat Fatiha’yı okumayacağı için, Eûzü besmele de okumaz.
Fatiha’dan sonra okunacak sûrelerin başında besmele çekilmez. Fakat İmam Muhammed’e göre sessiz kılınacak namazlarda bu sûrelerin başında da besmele çekilir.
8) İmam olan kimsenin, tekbirleri ve rükû’dan kıyama kalkarken söylenen semi’allâhu limen hamideh lafzını ve namazın sonunda sağa ve sola verilen selâmı, ihtiyaç duyulan ölçüde açıktan söylemesi sünnet olduğu gibi, cemaatin de rükû’dan kalkarken Allahümme rabbenâ ve leke’l-hamd lafzı ile tekbirleri ve selâmı gizlice söylemeleri sünnettir.
Tek başına namaz kılan kimsenin ise, hem imamın söylediği semi’allâhu limen hamideh lafzını, hem de Allahümme rabbenâ ve leke’l-hamd lafzını söylemesi sünnettir.
9) Duaları gizli okumak sünnettir.
10) Kıyam’da iki ayak arasında dört parmak kadar bir aralık bırakmak sünnettir.
11) Namaz aralarında kıyam’dan rükû’ya, rükû’dan secde’ye giderken Allahu Ekber denilmesi, rükû’dan kıyama kalkarken semi’allahi limen hamideh denilmesi, birinci secde’den kalkarken ve ikinci secde’ye giderken Allahu Ekber denilmesi sünnettir.
12) Rükû ve secde teşbihlerinin üçer kere söylenmesi sünnettir. Yani, rükû’ya gidildiğinde üç kere sübhane rabbiye’l-azîm, secde’ye gidildiğinde ise üç kere sübhane rabbiye’l-a’la denilmesi sünnettir.
13) Kadınların rükû’da, -erkeklerden farklı olarak- parmaklarını açmayarak ve dizlerini kavramayarak ellerini dizleri üzerine koymaları sünnettir.
14) Rükû esnasında kadınların dizlerini biraz bükmeleri, sırtlarını düz değil meyilli tutmaları sünnettir.
15) Tahiyyat’a oturma ve secde’den kalkıp bekleme esnasında kadınların, sol ayaklarını sağ taraflarına yatırarak oturmaları sünnettir.
16) Secde’ye gidilirken önce dizleri, sonra yüzü yere koymak, secde’den kalkarken de önce yüzü, sonra -elleri dizlere koyarak-dizleri yerden kaldırmak sünnettir.
Böyle yapmaya güç yetiremeyenler, ellerini yere dayayarak kalkabilirler.
17) Tahiyyatlara oturuşlarda ve secdeler arasındaki bekleyişlerde ellerin kıbleye dönük olarak uyluklar üzerine konulması sünnettir.
18) Ka’delerdeki teşehhüdlerde Lâ ilâhe… derken sağ elin şehâdet parmağının kaldırılması, illallah derken indirilmesi sünnettir.
Bunu yaparken başparmak ile orta parmak halka edilip diğer iki parmak bükülmelidir. Birçok kimsenin bu sünneti gereği gibi yapamayacaklarından ötürü bunun terkedilmesini uygun görenler vardır.
19) Farz namazların, vitir namazının ve müekked sünnetlerin son oturuşlarında, gayr-ı müekked sünnetlerle diğer nafilelerin her oturuşunda Tahiyyat’tan sonra Peygamber Efendimiz’e salat u selâm getirmek sünnettir.
20) Namazların sonunda selâm verirken yüzün önce sağa sonra sola çevrilmesi sünnettir.
21) Sütre edinilmesi sünnettir.
Sahrada ve benzeri açık alanlarda namaz kılan kimse, birisinin önünden geçeceğini düşünüyorsa, sağ veya sol kaşının hizasına, secde yerinin önüne en az bir arşın boyunda kalın veya ince bir ağaç diker, eğer dikemiyorsa ağacı boyunca uzatır. Dikecek veya uzatacak bir ağaç yoksa, önüne uzunlamasına bir çizgi çeker. Enine yarım daire bir çizgi çizilmesi de caizdir. Direk veya sandalye gibi şeyler de sütre vazifesini görürler.
Cemaatle kılınan namazlarda yalnızca imamın önünde sütre bulunması yeterlidir. Namaz kılanın önünden geçilmesi âdaba aykırıdır. Namaz kılan kimse, önünden geçmek isteyeni engellemek için sübhanallah diyebilir; eli, gözü veya başıyla hafifçe işaret edebilir.
Iconic One Theme | Powered by Wordpress