Nasihat Ederken Övgüde Bulunmak

By | 10 Temmuz 2014

feraceler

 

edebiyatİbnu Ömer radıyallâhu anh şöyle demektedir: “Rüyamda, avucumda seraka denen iyi cins ipekten bir parça gördüm, cennette, her nereyi arzu etsem beni oraya uçuruyordu. Bu rüyamı Hafsa’ya radıyallâhu anhâ anlattım. O da Resûlullah’a sallallâhu aleyhi vesellem anlatmış. Resûlullah sallallâhu aleyhi vesellem rüyamı “Kardeşin sâlih bir kimse” diye tabir etmiş.

 

Açıklama:

Resûlullah sallallâhu aleyhi vesellem gençleri devamlı surette onure eder, onlara nasihat ederken kendilerini över, onların üstün niteliklerini dile getirirdi. Gerçek­ten Resûlullah Rabbinin öğretisi sonucu insan fıtratını çok iyi tanır, psikolojisini çok iyi bilir ve ona göre muamelede bulunurdu. Bu hususta çok tecrübeliydi. Bu tecrübesinin bir gereği olarak bazen nasihatte bulunurken muhatabını över, onda bulunan üstün hasletleri dile getirir ve böylece muhatabının kendisine yö­neltilen nasihatlerden en iyi şekilde faydalanmasını sağlardı. Yukarıdaki rivayet­lerde gördüğümüz üzere Resûlullah sallallâhu aleyhi vesellem Abdullah b. Ömer’in radıyallâhu anh rüyasını tabir ederken ona nasihatte bulunma adına önce kendi­sini övmüş ve arkasından da gece namazı kıldığı takdirde övgüye çok daha fazla mahzar olacağını belirtmiştir ki O’nun bu metodu Abdullah b. Ömer üzerinde etkili olmuş, bundan sonra devamlı gece namazı kılmaya başlamıştır. İmam Ga­zali şöyle demektedir:

“Çocuk güzel şeyler yaptığı zaman kendisini sevindirme adına ödüller veril­mesi güzeldir. Özellikle çocuğu güzel ahlaka sevketme adına başkalarının yanın­da övülmesi çocuk üzerinde etkili olur. Şayet çocuk yanlış bir fiilde bulunur ve bunu da insanlardan gizlerse, çocuğun utanç duymaması ve içine kapanık bir şahsiyet olmaması adına eğitimcinin bunu görmemesi gerekir. Şayet aynı hatayı tekrarlaması durumunda ise gizliden de olsa, uyarılması ve hatta azarlanması gerekir. Yaptığı hatanın kötü sonuçları uygun bir lisan ile kendisine izah edilmeli ve bu şekilde o hatayı yapmamaya sevkedilmelidir. Sonuç olarak aynı hatayı tekrar yaptığı takdirde cezalandırılacağı da bildirilmelidir.”