– Mezhep imamları fitreyi vermekte gecikmekle fitrenin vacip olmaktan düşmediğinde ittifak etmişlerdir. Bu durumda fitre ödeninceye kadar vacip olan kimsenin üzerinde borç olur. Fitreyi bayram gününden daha ziyade geciktirmek ittifakla caiz değildir. İbn-i Şirin ve Nehaî’den:
“Fitreyi bayramdan sonraya tehiri caiz olur”dedikleri rivayet edilmiştir. Ahmed b. Hanbel:
“Umarım ki fitreyi geciktirmekte bir sakınca yoktur :” demiştir.
– Mezhep imamları fitreyi aşağıdaki beş çeşit maddeden vermenin caiz olduğunda ittifak etmişlerdir. Bu maddeler şunlardır:
Buğday, arpa, hurma, kuru üzüm, azık olarak kullanıldığı takdirde çökelek. Ancak Ebu Hanife çökeleğin kendisinin fitre olarak verilemeyeceğini, kıymetinin verildiği takdirde yeterli olduğunu söylemiştir.
Şafiî ise şöyle diyor:
“Kendisinde öşür verilmesi gereken her şey fitre olarak verilmeye elverişlidir. Pirinç, darı ve diğerleri gibi.”
Malik ve Şafiî’ye göre un ve kavrulmuş buğday veya arpadan fitre vermek geçerli olmaz.
Ebu Hanife’ye göre bu maddelerin aslı fitre olarak yeterli olduğu gibi kavrulmuş veya un haline gelmişi de yeterli olur. Şafiî alimlerinden Enmaî de Ebu Hanife’nin görüşündedir.
– Ebu Hanife fitreyi (sözü edilen maddelerden verildiği gibi bunların) değeri ile vermeyi caiz görmüştür.