Berât gecesi, üçayların İkincisi olan Şaban ayının on beşinci gecesidir. Bu geceye Berât isminin dışında; mânen verimli, feyizli, bereketli ve kutsi bir gece olduğu için Mübarek Gece; iyi değerlendirildiği takdirde günahlardan arınma ve suçlardan temize çıkma imkânı taraf-ı İlâhî’den verildiği için Sâk (Berât, Ferman, Kurtuluş Belgesi) Gecesi; Allah’ın ikram ve iltifatlarına erişildiği için de Rahmet Gecesi de denilmiştir.
Berât gecesinin mübarekiyet ve hususiyeti hakkında hadisler:
Berât gecesinin mübarekiyet ve hususiyeti hakkındaki hadislerden bazıları şunlardır:
Hz. Aişe (r.anha) validemiz şöyle anlatır: “Bir gece Rasûlüllah’ı ( sav) kaybettim. Odamdan ayrılmıştı. O’nu aramak için dışarı çıktım, Bir de baktım ki, Bakî mezarlığı yanında başını semaya kaldırmış olarak duruyor.
Beni görünce dedi ki: “Ya Aişe, Allah ve Rasülü’nün seni bırakmış olmasından mı korkuyorsun?” Dedim ki: “Ya Rasûlallah, ben de seni diğer hanımlarının yanına gitti sanmıştım.” O şöyle buyurdu:
“Allah Tealâ, Şaban ayının onbeşinci (Berât) gecesinde -rahmetiyle- dünya semasına iner, orada tecelli eder ve Kelb Kabîlesi’nin koyanlarının tüyleri sayısından daha çok sayıda günahkârı affeder.”
Sonra Resul-i Ekrem (sav) elbisesini çıkardı. ‘Bu gece ibadet etmeme müsaade eder misin?’ buyurdu. ‘Evet, anam babam sana feda olsun’ dedim. Allah’ın Rasulü namaza kalktı. Secdeye kapanıp uzun müddet kaldı. Endişelendim, elimle yokladım. Elim, ayağının altına dokununca kımıldadı. Ben de sevindim. Secdede şöyle niyaz ettiğini İşittim:
“Allahım! Azabından affına, gazabından rızana sığınıyorum.
Senden yine Sana iltica ediyorum. Şanın yücedir. Sana yaptığım senayı, Senin kendine yaptığın senaya denk bulmuyorum. Sana lâyık şekilde hamd etmekten acizim!”
Sabah olunca bunları Resul-i Ekrem’e söyledim. O da, ‘Yâ Âişe, bunları öğrendin mi?’ dedi. ‘Evet yâ Rasûlallah,’ dedim. Resul-i Ekrem icin (sav): ‘Bunları hem öğren, hem de başkalarına öğret. Zira bunları bana Cebrail öğretti ve secdede bunları okumamı talim buyurdu’ dedi.”
Başka bir rivayete göre de Hz. Peygamber (sav) şöyle buyurmuştur:
“Şaban’ın ortasındaki geceyi (Berât kandili) ibadetle ihya ediniz, gündüzünde de oruç tutunuz. Allah Tealâ o akşam güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, ‘Yok mu benden af isteyen, onu affedeyim. Yok mu benden rızık isteyen, ona rızık vereyim. Yok mu bir musibete uğrayan, ona afiyet vereyim. Yok mu şöyle,yok mu böyle!’der.”buyurmuştur.
Bir diğer hadîste ise, Berât kandilinde yapılacak duaların geri çevrilmeyeceği müjdesi verilmiştir.
Peygamber Efendimiz (sav) Berât Gecesi’nde şöyle dua etmiştir:
“Allahım, bana, şirkten, küfürden ve isyandan uzak ve Senden hakkıyla korkan bir kalb nasibeyle”