Cündeb’in nakline göre Resûlullah sallallâhu aleyhi vesellem şöyle buyurmuştur: Seleme dedi ki: Ben (bu zamanda) Cündeb’ten başka kimseden “Peygamber şöyle buyurdu” derken işitmedim. Cündeb’e yaklaştım ve onun şöyle demekte olduğunu işittim: Peygamber “Kim (işlediği hayrı şöhret için) insanlara duyurursa, Allah onun (gizli işlerini) duyurur. Kim de (herhangi bir hayrı) gösteriş için yaparsa Allah da onun gösterişçiliğini meydana çıkarır.”
Açıklama:
İmam Gazali şöyle demiştir: Riya insanlara güzel vasıflar göstermek suretiyle onların kalbinde yer edinme isteğidir. Riyakâr kimse amel eden kişidir. İbn Abdusselam ise şu kanaattedir: Riya, kişinin Allah’tan başkası için amel etmesi, “süm’a” kişinin amelini Allah için gizlemesi, sonra;
Hattâbî şöyle demiştir: Bunun manası şudur: Kim ihlâs dışı bir amel işleyecek olursa o ancak insanların kendisini görmesini ve duymasını istemektedir. Böyle bir kimseye Yüce Allah kendisini teşhir etmek, rezil rüsvay etmek ve içinde gizlediklerini dışarı dökmek suretiyle karşılık verir.
Denilmiştir ki bir kimse yaptığı amelle insanların nazarında makam ve mertebe edinmeyi kasteder, Allah rızasını hedeflemezse Yüce Allah onu mertebe edinmek istediği insanların yanında konuşulan bir unsur haline getirir. Ancak onun ahirette hiçbir sevabı olmaz. Hadiste geçen “yurâî” kelimesi o kimse bunu Allah rızası için değil, o kimseler için yaptığını kendilerine bildirir demektir.
Bazıları şöyle demiştir: Söylenmek istenen şudur: İnsanlar kendisini yüceltsin ve onların nazarında mertebesi yükselsin diye amelini insanların duymasını hedefleyen kimse bu amacına ulaşır. Bu, onun amelinin karşılığı olur. Ancak ahirette kendisine sevap verilmez.
Bazılarına göre mana şudur: Kim insanların kusurlarını başkalarına duyurur ve yayarsa Allah da onun kusurlarını ortaya döker, hoşlanmayacağı şeyleri işittirir.