Orucu Bozan Şeyler:
Konuyla ilgili hastanın bilmeye ihtiyaç duyacağı bazı hususlar vardır:
1- Kan kaybettiğinden vs. dolayı kan nakli yapılan kimsenin orucu bozulur. Çünkü kan; yeme ve içme yoluyla elde edilen gıdanın son halidir. Bu kimsede bu gıda yeme içme yoluyla değil, direk kan alma yoluyla gerçekleşmiştir .
2- Yeme-içmeye gerek bırakmayan gıda verici iğne vurulduğunda orucu bo-zulur. Çünkü bu, yeme içme olmasa da yeme içme gibi sayılır, o manadadır. Böylece aynı hükmü alır .
3- Hacamat yoluyla kan almak Peygamberimiz’in -sallallâhu aleyhi vesellem- “Hacamat yapanın da yaptıranın da orucu bozulur” hadisinden dolayı orucu bozar. Ahmed b. Hanbel’in ve hadisçi fakihçilerin çoğunun görüşü böyledir .
4- Şırınga vs. ile kan almak gibi bedene hacamat etkisi yapan, dolayısıyla hacamat manasında olan her şey de, kan vermek de orucu bozar. Ancak mecbur kalınır ve başka kan bulunamazsa ve kan almak oruçluya zarar vermeyecekse kanını hibe etmesi caizdir. O günün orucu bozulur ve kaza yapar .
Kasten Kusmak:
Bu midedeki yiyeceği veya içeceği ağızdan çıkarmaktır. Çünkü Resûlullah sallallâhu aleyhi vesellem “Kime kusmuk galebe çalarsa ona kaza düşmez. Kim de kasden kusarsa kaza etsin.” Kasti kusmayı ne şekilde yaparsa yapsın fark etmez; ister karnını sıkmak ve elini boğazına götürmek suretiyle, ister kusmaya sebep olacak bir şeyi koklamak suretiyle, isterse midesini bulandıracak şeye bakmak suretiyle yapsın. Bunların hepsi orucu bozar .
Orucu Bozmayan Şeyler:
Şimdi de hastanın bilme ihtiyacı duyacağı ve orucunu bozmayan şeylerin bir kısmını zikredelim:
1- Gıda vermeyen iğne. İster kastan, ister damardan verilsin fark etmez. İğnenin sıcaklığını boğazında hissetse bile orucu bozulmaz; çünkü bu yeme-içme olmadığı gibi o manada da değildir. Dolayısıyla yeme-içmenin hükmü onun hakkında geçerli olmaz.
Yeme-içme dışında hiçbir şeyde tadın boğazda hissedilmesi itibara alınmaz .
2- Burun kanaması, öksürük, diş sökülmesi, yaralanmadan dolayı, tahlil yap-mak için kan alma veya iğne batırma sebebiyle bedenden kan çıkması. Bunların hiçbiri orucu bozmaz. Çünkü hacamat da değildir, hacamat manasında da değil¬dir. Çünkü bedende hacamatın yaptığı etkiyi yapmaz .
3- Kişinin elinde olmadan kusması orucu bozmaz. Bu kişinin midesi hareket-lendiğinde kusmuğu engellemesi de gerekmez. Çünkü zararlıdır. Hiçbir müdaha¬lede bulunmaz. Ne kusmaya çalışır, ne de kusmayı engeller .
4- Göze damla damlatmak veya sürme çekmek, kulağa damla damlatmak, yaraya ilaç koymak vs. kişi bunların tadını ağzında hissetse de orucu bozulmaz. Çünkü bunlar yeme-içme olmadıkları gibi o manada da değildirler.
5- Gargara şeklinde alınan ilacı kullanmak:
İbn Useymin Hocaefendiye (rh.a) bu sorulduğunda şöyle cevap verdi: Kişi yutmazsa, boğazına ondan bir şey kaçmazsa orucu bozulmaz. Ama mecbur kalmadıkça yapmamalıdır.
6- Salyayı yutmak:
Abdulaziz b. Baz Hocaefendi (rh.a) şöyle demiştir: Salya oruca zarar vermez. Çünkü o da tükrüktendir ve tükrüğü yutmak orucu bozmaz. Göğüsten veya burundan gelen sert balgam ve sümükse orucu bozar. Kişinin bunu yutmayıp çıkarması veya tükürmesi gerekir. Normal tükrükte ise hiçbir beis yoktur. Erkek veya kadın, hiç kimsenin orucunu bozmaz .
7- Boğaza bir şey kaçmaması şartıyla diş macunu kullanmak orucu bozmaz. Misvağı da gün boyu kullanmak caizdir. Abdulaziz b. Baz (rh.a) böyle demiştir.
8- Ağız kokusunu giderici ağız spreyi kullanmak.
Abdulaziz b. Baz’a (rh.a) ağız kokusunu gidermek için ağıza sıkılan şeyin caiz olup olmadığı sorulduğunda: “Oruçlu veya oruçsuzun, ağız kokusunu gidermek için ağzına sıktığı şeyde temiz ve mübah olması şartıyla bir beis görmüyorum” diye cevap verdi .
9- Ellerin, yüzün ve bedende başka yerlerin yağlanması .
10- Dübürden fitil verilmesi.
İbn Useymin (rh.a) şöyle demiştir: Kişi hastaysa dübüründen fitil almasında bir beis yoktur, çünkü bu yeme-içme de değildir, yeme-içme manasında da değildir.
11- Nefes darlığı çeken kimsenin kullandığı tüp:
İbn Useymin (rh.a)’e bu sorulduğunda şöyle demiştir: Oruçluyken bunu kullanmanda bir beis yoktur. Çünkü bundan hiçbir şey mideye girmez. Zira sıkılan şey uçuşur, buharlaşır, kaybolur. Ondan hiçbir şey mideye ulaşmaz ki orucu bozan bir durum var diyelim. Onun için oruçluyken bunu kullanabilirsin ve orucun bozulmaz.