Kurban denince aksine bir kayıt olmadığı sürece genelde Kurban Bayramında kesilen kurban ve onun hükmü anlaşılır. Kurban bayramında dinen aranan şartları taşıyan kimselerin kurban kesmeleri Hanefî mezhebine göre vacip, diğer mezheplerde ise terk edilmesi istenmeyen müekked bir sünnettir.
Kur’ân’ı Kerim’de Peygamberimiz sallallahu aleyhi ve selleme hitaben şöyle buyrulmuştur: “Rabbin için namaz kıl ve kurban kesiver.” (Kevser suresi, 108/2) Hanefî mezhebine göre; Peygamber Efendimiz (Sallallahu aleyhi ve sellem)’a vacip olan, aksini ispat eder bir delil, bir kayıt olmadıkça ümmetini de kapsar, dolayısıyla onların da kurban kesmeleri gerekir. Zira Allah Resulü (s.a.s.), ümmeti için bir rehberdir.
Kevser suresinde geçen: “Venhar” emri, İslâm âlimlerinin çoğuna göre, kurban kesmek anlamındadır. Âlimlerin çoğunluğu bunun, Kurban Bayramı günlerinde kesilen kurban olduğu görüşündedirler. Zira bu konuda pek çok hadis-i şerif vardır. Dini bayramlarımızdan olan Kurban Bayramı, Asr-ı Saadetten günümüze kadar (kurban kesilerek) kutlanmıştır. Eyyam-ı Nahr (Kurbanlık hayvanların kesilme günleri) tabiri de, on beş asırdan beri bu anlamda kullanılmıştır.
Ayrıca Peygamber Efendimiz tarafından birçok hadis-i şerifte, hali vakti yerinde olanların kurban kesmesi gerektiği bildirilmiştir:
“Kurban kesecek güçte olup da kesmeyen, namazgâhımıza yaklaşmasın” Bu hadiste Peygamberimiz, imkânı olup da kurban kesmeyeni mescidimize yaklaşmasın diyerek tehdid etmiştir. Tehdid ancak vacibin terkinde söz konusudur.
“Her hane halkının senede bir kere kurban kesmesi gerekir.”
Bayram namazından önce kurbanını kesen birisine Allah Resûlü, yeniden kurban kesmesini emretmiştir. Peygamberimizin yeniden kesmesini emretmesi, kurban kesmenin vacip olduğunu gösterir.
Ayrıca Peygamberimiz, hicretten itibaren on yıla yakın bir süre hep kurban (Udhiyye) kesmiştir. Kurbanını kesen kimse hem mesuliyetten kurtulur hem de niyetinin derecesine göre ahirette sevaba nail olur.
Şafiî mezhebine göre kurban kesmek terk edilmesi istenmeyenbir sünnettir ki bu da Hanefi mezhabindeki “vacip”e yakın bir yaklaşımdır.
Şimdi kurban mükellefiyetinin şartları üzerinde durmak istiyoruz;