Kader Kavramının Istılah Anlamı Nedir?

By | 15 Nisan 2015

kader-kavraminin-istilah-anlami-nedirMaturidîler açısından kader, Allah’ın takdiridir. Kaza ise, O’nun bu takdiri infaz etmesi, yani yapılacak şeyi eda etmesi ve hükmü yerine getirmesidir. Eş’ariler açısından ise, kaza, Allah’ın ezeldeki hükmüdür. Kader ise, şartların var oluşundan sonra bunların birer birer meydana getirilişidir.

Maturidîlerin bakış açısıyla ‘kader’ ve ‘kaza’yı şöyle açabiliriz:

Kader, sonsuz ilme sahip, geçmiş, hâl ve geleceği bir nokta gibi görüp, bilen ve esasen kendisi için geçmiş, hâl ve gelecek diye bir şey mevzu bahis olmayan Yüce Yaratıcı’nın, mikro âlemden makro âleme, ondan normo âlem olan insana kadar bütün kâinatı İlmî vücutlarıyla plânlayıp programlaması ve bunları İlmî plândan alıp irade ve kudretiyle varlık âleminde gösterime koyacağı süreç de dahil olmak üzere olup bitecek her şeyi daha olmadan evvel keyfiyeti bizce meçhul bir ‘Kitap’ta takdir ve tespit etmesidir. Kaza ise, Cenabı Hakk’ın ezelde tespit ve takdir ettiği şeyleri vakti gelince her birisini ezelî ilmine uygun bir biçimde, irade ve kudretiyle meydana getirmesidir.