Teyemmüm’ün Şartları Nelerdir?

By | 7 Temmuz 2015

teyemmumun-sartlari-nelerdir   1. Görünürde su olmaması durumunda teyemmüm edilir. Suyun, abdest alacak veya gusledecek kimsenin bulunduğu yerden en az bir mil (4 bin adım) uzakta bulunması halinde, su yok sayılır ve teyemmüm edilir.
2. Şer’an (hükmen) su olmaması durumunda teyemmüm edilir.
Su olur da onunla abdest alması veya gusletmesi halinde hastalanması ya da hastalığının artması veya hastalığının uzaması söz konusu ise veya ehil ve müs- lüman bir doktor su kullanmasını zararlı görürse su, şer’an (hükmen) yok sayılır ve teyemmüm edilir.
Yakında bir su olur da, o suyun yanına gitmek kişinin canı, malı, namusu ve şerefi hususunda tehlikeli olursa, şer’an (hükmen) su yok kabul edilir.
Yanında su bulunur da bu su, abdest almaya veya gusletmeye yetişmezse, bu durumda da şer’an su yok kabul edilir.
Kişinin yanında bulunan su ile abdest aldığı veya guslettiği takdirde, kendisinin veya arkadaşının veya hayvanının susuzluktan ölme tehlikesi varsa, yine şer’an su yok sayılır.
Kuyudan su çekebilmek için kişinin yanında ip, kova gibi aletlerin bulunmaması durumunda şer’an su yok kabul edilir.
Kişinin yanında bulunan su, ancak necaseti giderecek kadar olursa, şer’an su yok demektir.
Kişinin, yanında bulunan su ile abdest alması veya gusletmesi halinde, bayram ve cenaze namazını kaçırma tehlikesi varsa, şer’an su yok sayılır. Ancak, bu namazların bir kısmına yetişme şansı varsa veya cenazenin velisi olması dolayısıyla kendisini bekleyeceklerini bilirse, teyemmüm etmek caiz olmaz.
Kaza edilmesi mümkün olan namazları kaçırma korkusuyla teyemmüm etmek caiz olmaz. Cuma namazı için de aynı durum söz konusudur. Zira Cuma namazı kaçırıldığında, yerine öğle namazı kılmabilir.
3. Teyemmüm edilirken niyetin bulunması gerekir.
Teyemmüm için elini toprağa vuran kişi, yüzünü meshetmeye başlarken, abdestsizlikten temizlenmek, namaz kılmak veya abdestsiz caiz olmayan bir ibadet yapmak amacıyla teyemmüm etmelidir. Böyle bir niyet bulunmaksızın kolların ve yüzün toprakla meshedilmesi halinde bu, teyemmüm sayılmaz. Yalnızca teyemmüm etmeye niyet etmek yeterli değildir. Bu duruma göre, abdestsiz olup Kuranı eline almak için teyemmüm eden bir kişi, o teyemmüm ile – Kuranı eline alması bir ibadet olmadığı için- namaz kılamaz. Ezberden Kuran okumak, her ne kadar bir ibadet ise de bu, taharete (abdest veya teyemmüme) bağlı değildir; abdestsiz bir kimse de ezberden Kuran okuyabilir. O bakımdan, Kur’an okumak için teyemmüm eden kişi, bu teyemmümle namaz kılamaz. Cünüb olan bir kişinin mescide/camiye girmek için mutlaka gusletmesi, su bulamadığı takdirde de teyemmüm etmesi gerekir; ancak mescide girme niyetiyle yaptığı bu teyemmüm ile namaz kılması -mescide girmek bir ibadet olmadığı için caiz olmaz.
Ezan okumak, ikamet etmek, kabirleri ziyaret etmek, cenaze defnetmek, hayırlı bir iş yapmak gibi niyetlerle yapılan teyemmümle de namaz kılınmaz.
4. Teyemmüm’ün, toprak veya toprak cinsinden veya taş cinsinden olan temiz birşeyle yapılması gerekir.
Teyemmüm’ün, pislik bulaşmamış toprakla veya kum, alçı gibi toprak cinsinden, mermer, çakıl, kiremit, tuğla, yakut, zümrüt, mercan gibi taş cinsinden olan şeylerle yapılması şarttır. Yine, nemli veya yanmış toprakla, çoğu toprak olan maddelerle, kaya tuzu ile, çamurla sıvanmış duvar ile de teyemmüm yapılabilir. Bunların üzerinde toprak bulunması da şart değildir. Ancak, -Ebu Yusuf a göre- kurumadıkça çamurla teyemmüm yapılmaz. Ebu Hanife’ye göre ise, vaktin çıkmasından endişe edilir ve çamurun toprağı da suyundan fazla olursa, çamurla da teyemmüm yapılabilir. Yine, üzerlerindeki topraktan ötürü cevher halinde bulunan altın, gümüş, bakır ve benzeri madenlerle de teyemmüm edilir.
Ancak, odun ve otların yanması neticesinde oluşan küllerle; demir, altın, gümüş gibi eriyip şekil değiştiren ve yumuşamayan maddelerle; inci, cam, kumaş ve hayvan pöstekileri ile teyemmüm yapılmaz.
5. Taharete mani olan durum sona ermiş olmalıdır. Bedenin her hangi bir yerinden çıkan kan kesilmeden, abdest alınamayacağı gibi teyemmüm de edilemez.
6. Deri üzerinde bulunup da mesh’e engel olan kurumuş hamur ve balık pulu gibi şeyler giderilmiş olmalıdır,
Bu gibi şeyler giderilmediği takdirde mesh, yüz ve kollarda bulunan ve mesh’e mani olan bu maddelerin üzerine yapılmış olur ki bu da mesh’in sıhhatine manidir.
7. Teyemmüm, iki elin iç taraflannı iki kez toprağa veya toprak cinsinden birşeye vurarak yapılır. Bir kişinin, diğer bir kişiye teyemmüm ettirmesi de caizdir.
8. Teyemmüm, iki elin veya bunların yerini tutacak birşeyin tümü ya da ekser kısmıyla yapılmalıdır,
Bu bakımdan, iki parmakla teyemmüm caiz olmaz. Eli sakat olup su kullanamayan kimse, kendisine yardım edecek biri yoksa yüzünü ve kollarını toprağa sürmek suretiyle teyemmüm edebilir. Elleri ve kolları bulunmayan kimse de sadece yüzünü toprağa sürerek teyemmüm yapabilir, eğer yüzünde de bir yara varsa, teyemmüm etmeksizin namazını kılabilir.
9. Yüzün ve dirseklere kadar kolların tamamı meshedilmelidir. Ellerde ve kollarda yüzük ve bilezik gibi takıların çıkarılması veya yerlerinden oynatılması gerekir.
Bir başka görüşe göre ise teyemmüm azalarının çoğunluğunun meshedilmesi yeterlidir; teyemmüm azalarının dörtte bir kısmının meshedilmemesi teyemmümün sıhhatine mani değildir.