Muhtasar İlmihal

By | 23 Mayıs 2015

muhtasar-ilmihal   Bu risaleyi, sualli ve cevaplı olarak hazırlamak suretiyle, sâliklerimize daha yararlı olacağımızı düşündük.
Sual — Bu âlemi yoktan var eden kimdir?
Cevap — Allahu teâlâdır.
Sual — îlk insan kimdir?
Cevap — Allah celle, ilk insan olarak Âdem aleyhisselamı topraktan yarattı.
Sual — Allahu teâlâ, bu dünyayı hangi mahlûku yaratmakla süsledi?
Cevap — Kâinat insan ile süslendi.
Sual — Allahu teâlâ insanı niçin halk etti?
Cevap — Kendini bilip, zât-ı ülûhıyyetini tanımak ve Allah’a ibadet etmek için halk etti.
Sual — Allahu teâlânm, dünya ve âhiret için lüzumlu isteklerini ve emirlerini âdemoğullarma kim bildirdi?
Cevap — Başta Âdem aleyh isselâm olmak üzere, âdemoğullarmdan bazı mümtaz kullarını seçti, onlara nübüvvet verdi, kitap indirdi. İnzâl buyurduğu bu kitapları Cebrail aleyhisselâm vasıtasiyle vahyederek o Nebilerin ümmetlerine bildirdi, onları hakka davet etti. Bu tebligatını da hak yolu gösteren peygamberleri vasıtasiyle yaptırdı.
Sual — Peygamberlerin evveli ve sonuncusu kimdir?
Cevap — Peygamberlerin evveli Âdem aleyhisselâm ve sonuncusu da âhir zaman peygamberi olan bizim peygamberimiz Hazreti Muhammed Mustafa sallallahu teâlâ aleyhi ve sellem efendimizdir. Hz. Âdem aleyhisselâma suhuf ve mefhar-i kâinat aleyhi efdal-üt-talıiyyat efendimiz de, kitapların
sonuncusu ve en yücesi bulunan ve on dört asırdan beri bütün hasımlarını mağlûp ve münhezim ettiği gibi, kıyamete kadar da hükmü ve galebesi bâki kalacak olan Kur’an-ı azim- ülbürhanı, ruhlara gıda, kalplere şifa, gözlere cilâ olan kelâmını Cebrail aleyhisselâm vasıtasiyle indirdi. Aleyhissalâtü vesselâm efendimizden sonra Nebi gelmeyeceği için kendilerine peygamberlerin sonuncusu, nâzil olan kitap da semavî kitapların sonuncusudur.
Sual — Âdem aleyhisselâm ile, bizim Peygamberimiz arasında ne kadar peygamber gelip geçmiştir?
Cevap — Peygamberlerinin sayısını ancak Allahu teâlâ bilir.
Sual — Kur’an-ı kerimde isimleri bildirilen kaç Nebi vardır?
Cevap — Kur’an-ı kerimde, yirmi sekiz peygamberin adları ve kıssaları bildirilmiştir.
Sual — Allahu teâlânın, Kur’an-ı kerimde adlarını bildirdiği peygamberlerin adlarını sayınız? Hangilerine kitap indirildiğini bildiriniz?
Cevap — Hz. Âdem aleyhisselâm 10 sahife

İdris    30 sahife

Nuh

Hud

Salih

İbrahim         10 sahife

İsmail

İshak

Yakub

Yusuf

Şuayib

Lut

Yahya

Zekeriyya

Musa            Tevrat

Harun

Davud            Zebur

Süleyman

İlyas

Eyyub

Elyasa

Zülkifl

Muhammed Mustafa aleyhissalâtü ves-selâm (Kur’an-ı- kerimde ismi geçmemekle beraber Şit aleyhisselâma da 50 suhuf nazil olmuştur.)
Bunlardan Uzeyir, Lokman ve Zülkarneyn aleyhimüsselâm haklarında, bazı âlimler Nebi, bazı âlimler de Veli demişlerdir.
Sual — Mezhep kaç kısımdır?
Cevap — iki kısım olup, biri itikatta ve diğeri ameldedir.
Sual — İtikatta mezhebinin ismi nedir? Hangi mezhebe tâbisin ?
Cevap — Ehl-i sünnet vel-cemaat mezhebine tâbi’im.
Sual — Ehl-i sünnet vel-cemaat ne demektir?
Cevap — Peygamberimizin evlâdı ve ashabı ve cemaati, ne itikat üzere oldularsa ben de o itikat üzereyim, demektir.
Âmentü billah âlâ muradillah Âmentü billah âlâ murad-i Resûlüllah (Ben, Allahu teâlâya Allahın ve Resûlüllahm muradları üzere iyman ettim.)
Sual — Amelde mezhebin hangisidir?
Cevap — İmam-ı â’zam Ebû Hanife’dir. Ben, ibadette ve işlemde imam-ı â’zamı imam edindim. Onun Kur’an-ı kerimden ve Hadis-i şeriflerden anladığı içtihatları üzereyim.
Sual — Peygamberimizin, Allahu teâlâdan getirdiği şeyleri bilip inanmağa ne derler?
Cevap — îyman ve İslâm derler.
Sual — îyman ve İslâm ne demektir?
Cevap — Allahu tealâ’nın, peygamberleri vasıtasiyle inanmağa ve işlemeğe dair gönderdiği şeylerin, inanmakla ilgili olanlarını dil ile söylenmesine ve kalp ile de tasdik edilmesine ÎYMAN denir. İşlenmesini emir buyurarak gönderdiği şeylerin işlenmesine de ÎSLÂM denir.
Sual — Bir kimse, iymana söğse ne lâzımgelir?
Cevap — Dinden çıkar – Ne’ûzü billah – kâfir olur.
Sual — Allahu teâlânm, inanmayı üzerimize farz kıldığı emirlerinin, ismi nedir?
Cevap — DİN’dir.
Sual — Bir kimse, dine sovse ne lâzımgelir?
Cevap — İslâm dininden çıkar – Ne’ûzü billah – kâfir olur. Velev ki gayr-ı müslimin dinine dahi sövse, yine kâfir olur. Zira, din denilince ALLAHU TEÂLÂ İNDÎNDE DÎN, ISLÂM DÎNÎDİR. Başka bir din yoktur.
Sual — Allahu teâlânm, işlenmesi üzerimize lâzım olan emirlerine ne derler?
Cevap — ŞERİAT derler.
Sual — Bilinmesi üzerimize vâcip olan SIFAT-I-ZÂTÎY- YE kaçtır?
Cevap — Beştir:
1) KIDEM – Allah celle kadimdir, evveli yoktur.
2) BEKA – Allahu teâlânm âhiri de yoktur. Evvel, âhir, zâhir, bâtın ancak O’dur.
3) KIYAM-I BÎ-NEFSÎHÎ – Allahu teâlâ zâtında, sıfatında ve ef’alinde kimseye muhtaç değildir.
4) MUHALEFETEN LÎL-HAVADÎS – Allahu teâlâ, zâtında ve sıfatında hiç bir kimseye benzemez.
5) VAHDANÎYYET – Allahu teâlânm zâtında, sıfatında ve ef’alinde şeriki yoktur.
Sual — Bilinmesi üzerimize farz olan SIFAT-I-SÜBU-TÎYYE kaçtır?
Cevap — Sekizdir:
1) HAYAT – Allahu teâlâ diridir. Bütün mahlûkatı yaratan O’dur.
2) ÎLÎM – Allahu teâlânı: ilmi vardır. Her şeyi bilen O’dur.
3) SEMÎ – Allahu teâlâ işiticidir. Her şeyi işitir.
4) BASAR – Allahu teâlâ görücüdür. Her şeyi görür.
5) ÎR ADET – Allahu teâlânm iradesi (Dilemesi) vardır.
6) KUDRET – Allahu teâlânm her şeye gücü yeter.
7) KELÂM – Allahu teâlâ kelâm (Söz) sahibidir.
8) TEKVİN – Allahu teâlâ her şeyi yaratandır. Ondan gayrı yaratıcı yoktur.
Ey âşık:
Sana sesleniyorum. Daima diri ve dirilten, bilici ve bildiren, işitici ve işittiren, görücü ve gösteren, dilediğini dilediği gibi işleyen, her şeye gücü yeten, söyleyen ve söyleten, her şeyi yaratmağa kadir olan o muazzam kudretin sahibine karşı nasıl oluyor da, mâ’siyyet irtikâp edebiliyorsun? O ulu varlık karşısında; âciz, nahif ve zelil bir kulsun, o ulu varlığa daima muhtaçsın. Nasıl olur da, Rabbini unutur ve nefsine uyarsın ve o ulu varlığa karşı isyanda bulunursun?

Sual — Ef’al-i mükellefiyn (Mükelleflerin fiilleri) kaçtır?
Cevap — Sekizdir:
1) Farz
2) Vâcip
3) Sünnet
4) Müstehap
5) Mübah
6) Haram
7) Mekruh
8) Müfsid
Sual — Ef-al-i mükellefiyn ne demektir?
Cevap — Bir kimsenin akıl-bâliğ olduğu yani erginlik çağına erdiği saat farz, vâcip, sünnet, müstehap ve mübah olan şeyleri işlemek üzerine farz olduğu gibi haram, mekruh ve müfsit olan şeyleri de terketmesi farz olur demektir.
Sual — Farz neye derler?
Cevap — Farz, Allahu teâlânın kesinlikle işlenmesini emir buyurduğu ve âlimlerin delil bakımından aslâ şüphe etmedikleri ve ihtilâfa düşmedikleri, kat’î delillerle sabit olan yüce buyruklarıdır ki, namaz kılmak, oruç tutmak, zekât vermek ve haccetmek gibi ibadetlerdir.
Sual — Farz olan şeylere inanmayan kimse ne olur?
Cevap — Dinden çıkar – Ne’ûzü billah – kâfir olur.
Sual — Farz olan şeyleri işlemeyen kimse ne olur?
Cevap — Kâfir olmaz amma, ceheneme ve azaba müstehak olur.