Kur’an Öğretiminde Elif-ba Öğretimi

Kur’an Öğretiminde Elif-ba Öğretimi

Kur’an öğreniminde/öğretiminde birinci basamak Elif-ba öğretimidir. Elif-ba öğretiminde harflerin doğru ve düzgün te­laffuzla öğretimi çok önemlidir.

Elif-ba öğretiminde kelimelerin, öğretici tarafından yüksek sesle, net olarak telaffuzuna da ağırlık verilmeli ve çocuklara kulak aşinalığı kazandırılmalıdır. Mahreç yakınlığı olan harfler tahtaya yazılarak özellikle seslendirilmek ve yazı ile de göste­rilmelidir. Elif-ba öğretim sürecinde uygulamalar şöyle olabilir- (3-4 yaş çocuklar için sadece harfleri ayrı bir kitaptan da çalış­tırabiliriz. Mesela “elmanın e’si, bebeğin b’si” gibi)

 

1. Sınıf ortamında bütün çocuklara aynı Elif-ba okutulur.
2. Elif-ba öğretiminde yazı çalışmalarından da destek alınır.
3. Harflerin elif, ba, cim, sad, ayn gibi isimlerini öğretme üzerinde fazla yoğunlaşmadan harekelerle okunuşa (sesli okumaya-sesi fark ettirmeye) geçilir. (Harfleri harekeler­le birlikte kavrayan çocukların okumaya geçmesinin da­ha kolay ve çabuk olduğu birçok defa gözlemlenmiştir.)
4.  Harekelerle beraber harflerin başta-ortada ve sonda yazılışları da öğretilir.
5.  Kelime öğretimine geçildiğinde harflerin önce ayrı ayn, sonra da bitişik yazılıştan gösterilir.
6.  Elif-ba kitabındaki örnekler ve alıştırmaların hepsi ol­masa da bir kısmı koro çalışmasıyla okutulur. Bu çalış­mayla çocukların Kur’an okumaya alıştırılması ve telaffuzlarının düzeltilmesi sağlanmış olacaktır.
7.  Elif-ba’yı bitirip yüzünden okumaya başlayan çocukla­ra kolaylık olması için daha doğrusu sûreler kısa oldu­ğu için Osmanlı’daki gibi amme cüzünden başlanır.
8.  Harflerin mahreç ve telaffuzlarını öğretirken bazı harf gruplarının öğretimine özen gösterilir. Bu harflerin oku­nuştan iyi kavratılır. Özellikle şu üç harf grubu üzerinde dikkatle durulmalıdır.

Bazı sıbyan mektebi öğretmenleri, harfleri kolayca ve ilginç hâle getirerek öğretmeye çalışmışlar, bu amaçta harfleri eşya ve hayvanlara benzetmişlerdir!..

• Örnekler: mertek gibi, Be tekne gibi, Te ona benzer, Cim karnı yarık, Ha ona benzer, Hı ona benzer, Tı tavşan kulaklı, Zı ona benzer, Fe kuzu başlı, Kaf Koyun başlı… gibi. Kuşkusuz bu yakıştırmalar çocukların ilgisini çekmiş olmalıdır.

Eskiden beri Elif-ba Cüzü’nü öğretmek için yöntemler ge­liştirme ve arayışı içine girildiği görülüyor. Bizim de renk, şekil ve suretlerle öğretmeye çalıştığımız Elif-ba cüzlerimiz mevcut­tur. Fakat geleneksel Elif-ba Cüzü hiçbir zaman ortadan kalkmamış, günümüze kadar sürekli basılmıştır.