Hadîs-i şerîfin Ma’nâsı:
“İslâm beş temel üzerine binâ kılınmış (kurulmuş)tur:
1- Allah’tan başka (ibâdet edilecek) İlâh olmadığına ve (Hz.) Muhammed’in Allah’ın Resulü olduğuna inanıp şâhidlik etmek.
2- Namazı dosdoğru kılmak,
3- Zekatı hakkıyla vermek,
4- Allah’ın evi Kabe’yi haccetmek (ömründe bir kere)
5- Ramazan ayında bir ay oruç tutmak(Bu hadis-i şerîfi, hadis kaynaklarımız olan Buhâri ve Müslim, imân bölümlerinde rivayet etmişlerdir.)
Müslümanlığın şartları dediğimiz bu esasları içine alan bu meşhur hadis-i şerif, Kur’ân-ı Kerim’in konumuzla ilgili âyet-i Kerimelerinin bir özü niteliğindedir. Bu hadisde Hazret-i Peygamber -Sallallahü Aleyhi ve Sellem- Efendimizin, îmân kelimesini değil de İslâm kelimesini kullanmış olması ayrı bir önem taşımaktadır.
Çünkü İslâm, inanılan bir dinin şeriat kısmıdır. Daha açık bir ifâdeyle İslâm, inanca uygun görünen kısmıdır. Bu da genel anlamda ibâdet, yâni Allâh’a karşı kulluk görevlerini yerine getirmek demek olmaktadır. Kişiler hakkında îman ve inançlarıyla ilgili hüküm de buna göre verilir, îman bir kalb işidir. Onun varlığının işâreti, dışa akseden yönü İslâmdır, İslâmm esaslarıdır. Dilimizle söylediğimiz Kelime-i Şehâdet, onun İmân sembolü kısmını anlatır.
Namaz, îman varlığının en büyük sembolü ve İslâm’ın da en büyük ibâdetidir. Namazın terkedilemezliği, önemi buradadır. Bir kimsenin müslüman olduğunun en büyük delili de namazdır. Müslümanım diyebilmek için namaz kılmak şartır. Namaz, dînin direğidir.
Peygamberimiz şöyle buyurmuştur:
Müslümanlık beş temel üzerine kurulmuştur: Allah’tan başka kulluk ve ibâdet yapılacak hiçbir İlâh yoktur ve Muhammed (Aleyhisselâm) Allah’ın kulu ve Resûlü/Peygamberi olduğuna inanmaktır. Namaz kılmak, Zekât vermek, Ramazan Orucunu tutmak, Haccetmek (ömründe bir kere) beş temel direk ve sütunlarıdır.
Peygamber Efendimizin bu mübârek sözlerine göre Müslümanlık beş temel üzerine kurulmuştur. Bir mü’minin, kâmil bir Müslüman olması, İslâm’ın şartları dediğimiz bu beş prensibi yerine getirmesi lâzım ve gereklidir:
1. Allâh’ın varlığına, birliğine, Hazret-i Muhammed (Aleyhisselâm)’m, Allâh’m kulu ve peygamberi olduğuna, gönlü ile inanması ve dili ile de bu şehâdet kelimesini;
“Eşhedü en lâ ilahe illallah ue eşhedü enne Muhammeden Abdühû ve Resûlüh” diye söylemesiyle oluşup kalbe yerleşir demek olur.
2. Dinin direği olan, beş vakit Namaz kılmak,
3. Dinde, zengin sayılanların yılda bir defa malının Zekâtını vermek,
4. Ramazan ayında bir ay Oruç tutmak,
5. Vücutça sağlam, hacc masraflarını yeterek kadar da parası varsa ömründe bir defa Hacc i’tmek, hacc ibâdetini yapıp yerine getirmek her ınüslümana farz ve Allâh’ın kesin kes emridir.