Dört Mezhebe Göre Mudarebe Ortaklığı – 2

By | 11 Ağustos 2015

dort-mezhebe-gore-mudarebe-ortakligi-2– Sermaye sahibi sermayeyi çalışan ortağa verdikten sonra çalışan ortak bu sermaye ile ticaret malı alsa, alınan mal ticarî bir işleme girmeden telef olsa, Hanefî dışındaki mezheplere zararı sermaye sahibi çekmez. Mal bu durumda çalışan tarafındır, zararı da onadır. Hanefî’ye göre şirketin çalışan ortağı zararı sermaye sahibine ödetebilir.

– Mudarebe şirketini belirli bir süre için kurup, bu süreden önce fesh edememek veya süre bittikten sonra alış veriş yasak olmak şartını ileri sürmek caiz değildir. Bu Malikî, Şafiî ve Hanbelî mezheplerine göredir. Hanefî’ye göre bu caizdir.

– Sermaye sahibi, çalışan tarafa “yalnız filana sat, yalnız filandan al” gibi şart koşsa mudarabe fasit olur. Bu Malikî ve Şafiî mezheplerine göredir. Hanefî ve Hanbelî mezheplerine göre bu caizdir.

– (Herhangi bir sebeple) mudarabe şirketi fasit olduktan sonra, çalışan taraf ticarete devam etse ve kar yapsa (bu sürede yaptığı kardan ortaklık şartlarına göre pay alamaz, ancak) benzeri bir işte çalışan kimsenin ücretini alır. Bu Ebu Hanife’ye ve Şafiî’ye göredir. Kâr da, zarar da sermaye sahihinedir.

Bu konuda Malik’in kavli ihtilaflıdır:
Bir kavline göre mudarebe şirketinden normal zamandaki kar payını alır. Şirkette bir şey (kar) olursa, ona bir şey yoktur. Kadı Abdulvehhab diyor ki: “Bu bir ihtimaldir ki, şirket zararda da olsa bu durumda çalışma kendisinden olan tarafa benzer kar payı verilir.” Malik’in bir diğer kavline göre Şafiî ve Hanefî’de olduğu gibi (yukarıdaki durumda) benzer ücret verilir.