– Hedyin yerinde bulunamaması halinde kurban vacibi oruc’a intikal eder. Bu oruç üç gün hacda, yedi gün de memleketine döndüğünde olmak üzere on gündür. Üç gün olan oruç Malikî ve Şafiî mezheplerine göre ancak haccın ihramından sonra tutulabilir. Hanefî’ye göre ve Hanbelî’de bir rivayete göre umre için ihrama girdiğinde bu orucu tutmak caiz olur.
Bu üç günün orucunu teşrik günlerinde tutmak caiz olur mu? Şafiî’ nin bu hususta iki kavli olup makbul olanı caiz olmamasıdır. Bu Ebu Hanife’nin de görüşüdür.
O (Şafiî’nin) eski ve tercih edilen görüşü caiz olmasıdır. Bu Malik’in görüşü ve Ahmed b. Hanbel’den bir rivayettir.
Bu üç gün orucu tutmanın zamanı arefenin geçmesiyle geçmez. Ancak Ebu Hanife’ye göre (bu durumda) oruç düşer, kurban kesme işi zimmette yerleşir. Şu kadar ki tercih edilen görüş arefeden sonra da bu orucun tutulabilmesidir. Bu orucu tutmanın gecikmesinden dolayı kaza etmekten başka bir şey vacip olmaz.
Ahmed b. Hanbel bu gecikme özürsüz olmuş ise ayrıca (ceza olarak) bir kurban gerekir diyor. Nitekim orucu bir sene erteleyen kimseye de ceza kurbanı gerekir. Orucu tutmakta iken kurbanı bulduğu takdirde kurbana dönmesi (kurban kesmesi) müstehap olur. Ebu Hanife bu lazım olur diyor.
– Yedi gün tutulması gereken oruç ise onun vakti hakkında Şafiî de iki kavil olup bunların en sahihi ailesinin yanına döndüğü zaman tutulmasıdır. Bu aynı zamanda Ahmed b. Hanbel’in de görüşüdür. İkinci görüşü ise Mekke’den dönmeden tutulabilmesidir. Bunun caiz olma vaktinde de iki vecih vardır:
Birincisi: Mekke’den çıkınca caiz olmasıdır. Bu Malik’in kavlidir.
İkincisi: İsterse Mekke’de bulunsun hacla ilgili görevleri bitirdikten sonra caiz olmasıdır. Bu da Ebu Hanife’nin kavlidir.