Dört Mezhebe Göre Gasp – 5

By | 10 Haziran 2015

dort-mezhebe-gore-gasp-5– Gasp edilen maldan sağlanan menfaat (ın ödenip ödenmeyeceği) hakkında ihtilaf vardır:
Ebu Hanife’ye göre ödenmez. Malik’den iki rivayet olup, birisi ödemenin vacip olması, diğeri ödemenin düşmesidir. Üçüncü bir rivayet vardır. Gasp edilen (mesela) ev olup gaspçı evde kendisi oturmuş ise (oturma menfaati karşılığında) bir şey ödemez. Fakat (gasp ettikten sonra başkasına) kiraya vermiş ise öder. Buna göre, gasp edilen hayvan ise geri verince bir şey ödemez. İnkar ederse öder.

Dördüncü bir rivayet daha vardır. Gaspçının maksadı gasp ettiği şeyin kendisi değil de ondan elde edeceği menfat ise -insanların hayvanlarını ücret ödemeden zorbalıkla işinde kullanan gibi- bu kimseye bu menfaatin karşılığını ödemesi gerekir. Şafiî’ye ve Ahmed b. Hanbel’in iki rivayetinden makbul olanına göre ödenmesi gerekir.

– Bir kimse bir cariyeyi gasp edip onunla cinsel ilişki kursa, o kimseye hem cariyeyi vermesi, hem de had cezası uygulaması gerekir. Bu Ebu Hanife dışındaki üç mezhep imamına göredir. Ebu Hanife’ nin mezhebindeki kıyasa göre had cezası gerekir. Cinsel ilişkiden dolayı cariyenin sahbine bir bedel ödemesi gerekmez. Gaspçının bu ilişkisinden çocuk doğarsa çocuğun cariyenin efendisine verilmesi gerekir.Ve o çocuk köle olur. Ayrıca Şafiî ve Hanbelî mezheplerine göre doğumdan dolayı cariyede bir değer kaybı olursa onun da ödenmesi gerekir. Ebu Hanife ve Malik’e göre bu değer kaybını çocuk telafi eder.