Dört Mezhebe Göre Faiz

– Araya’ya gelince: “O, taze hurmayı ağacında iken tahmini olarak yerdeki (toplanmış) kuru hurma karşılığında satmaktır.” Bu beş veskten az olmak üzere Şafiî’ye göre caizdir. Tercih edilen görüşe göre bunun caiz olması sadece fakirlere mahsus değildir. Bu aynı zamanda Ahmed b. Hanbel’in de görüşüdür. Şu kadar ki Ahmed b. Hanbel’den bu hususta iki rivayet olup bu rivayetlerden birisinde araya ağaçta yaş hurma tahmin edilir, bu tahmin edilen miktar kadar kuru hurma karşılığında satılır, demiştir. Ebu Hanife’ye göre bu hiçbir surette caiz olmaz. Malik’e göre bu ancak özel bir durumda caiz olur, o da şudur: Bir kimse hurma bahçesindeki (ağaçlardaki) hurmayı bir adama bağış yapar. Bu kimseye bahçeye girip bu hurmayı toplamak zor olur. Bunun üzerine bahçe sahibi ağaçlarda tahminen ne kadar hurma varsa onun karşılığında kurumuş hurma vererek tekrar ağaçlardaki hurmasını bağışladığı adamdan satın almış olur. Araya satışı ayrı ayrı akitlerle caiz olmuş olur. İsterse beş veskten fazla olsun. Ahmed b. Hanbel’e göre bu bir bağıştan fazlasında caiz olmaz.