Dört Mezhebe Göre Cuma Namazı – 16

By | 30 Mayıs 2015

dort-mezhebe-gore-cuma-namazi-16– Şafiî ve Malikî mezheplerinde bir şehir ne kadar büyük olursa olsun, orada ancak bir (yerde) cuma kılınır. Malik diyor ki:

“Bir şehirde pek çok cami varsa onlardan en eskisinde cuma kılınır.”
Hanefî’de böyle bir durum söz konusu değildir.Ancak (Hanefî alimlerinden) Ebu Yusuf şöyle diyor:
“Bir şehir (arasından büyük bir ana yol veya nehir geçmek gibi bir sebeple) iki yakaya ayrılmışsa her ikisinde de cuma kılınır.”
Eğer şehir bütün bir durumda ise Tahtavî şöyle diyor:
“Mezhebimizde sahih olan bir şehirde bir yerden fazla cuma namazı kılınması caiz olmazA*) Ancak şehir büyük olduğu için halkın bir yerde toplanmasında zorluk varsa iki yerde cuma kılmak caiz olur. Eğer daha fazla yerde kılınması gerekiyorsa yine caiz olur.”
Ahmed b. Hanbel şöyle diyor:
“Bir şehir büyük olup halkı kalabalıksa -Bağdat gibi- orada iki (yerde) cuma caiz olur. Bir yerden fazla cuma kılmaya ihtiyaç yoksa caiz olmaz.”
Şafiî ulemasından İbn-i Süreye, Bağdat camilerinde kılınan cumaları Hanbelî’deki bir rivayete hami etmiştir.
Bir başka rivayete göre Bağdat ilk kuruluşunda dağınık köylerden ibaret idi. Her köyde müstakil cuma kılınıyordu. Daha sonra yapılar birbirine bitişti, büyük şehir oldu. Cuma namazları da eskiden olduğu gibi kılındığı yerlerde kılınmaya devam etti.

Bu görüşler arasında tercihe şayan olanı Şafiî mezhebindeki şehir büyük olup halkın tek yerde toplanması zor olursa bir veya ihtiyaca göre daha fazla yerde cuma kılmanın caiz olmasıdır.
Davud-u Zahirî ise şöyle diyor:
“Cuma da diğer namazlar gibidir. Bir şehir halkı tüm camilerinde onu kılar.”
– Mezhep imamları, bir cemaat cuma namazını geçirdiği takdirde onu öğle namazı olarak kılmasında ittifak etmişlerdir. Ancak bu durumda öğle namazı cemaat halinde mi, yoksa münferid (tek olarak) mı kılınır, ihtilaf etmişlerdir.
Ebu Hanife ve Malik’e göre münferid kılınır. Şafiî ve Ahmed b. Hanbel’e göre cemaat olarak kılınır.