Çocuklarınıza İmam Maturîdî’den Bahsedin

     İmam Maturîdî, fıkıh’ta Hanefî mezhebine bağlı olanların itikattaki imamıdır.
Asıl adı Muhammed b. Muhammed olan İmam Ebû Mansur Maturîdî, 238/862 yılında Semerkand yakınlarındaki Maturid köyünde doğdu. 333/944 yılında Semerkand’da vefat etti. Birçok eser kâleme aldı. Bunlardan “Kitabu’t-Tevhid” ve “Te’vilâtu’l-Kur’an” adlı eserleri çok kıymetlidir.
İmam Maturîdî, akılla nakil arasında esaslı bir denge kurdu. Dinin hakikatini anlayabilmek için aklın gerekliliğine inandı. Dine aykırı olmayan noktalarda akim hükmünü esas kabul etti. Sistematik hale getirdiği önemli esaslar şunlardır:
İman, dil ile ikrar, kalp ile tasdiktir. İmanın yeri kalptir. Kalpteki îmâna hükmetmek kimsenin iktidarında değildir. İslâm ise Allah’a teslim olmak ve O’nun emirlerini yerine getirmektir. İslâm, Allah’ı keyfıyetsiz bilmektir, bunun yeri göğüstür. İman, Allah’ı Allahlığı ile bilmektir, bunun yeri de kalptir, bu ise göğsün içindedir. Marifet, Allah’ı sıfatları ile bilmektir, bunun yeri ise gönüldedir, bu da kalbin içindedir. Tevhit, Allah’ı birliği ile bilmektir, bunun yeri sırdır, bu ise gönlün içindedir. Bu dört şey birbirinden ayrı gayrı değildir. Dördü birleşince din olur.
İman bir bütündür, artıp eksilmesi söz konusu olmaz. Ancak kuvvetlenir ve zayıflar. Amel îmândan bir parça değildir. Yani günah işleyenin îmânı gitmez. Ancak zayıflar ve azaba müstahak olur. “İnşaallah Müslümanım” değil, “elhamdülillah müslümanım” demelidir.
Kur’an Allah kelâmıdır. Allah’ın kelâm sıfatının ifadesi olduğu için kadîmdir. Yani sonradan yaratılmış değildir. Ancak Kur’an’ın yazıldığı harfler ve ifadeler yaratılmıştır.
Bilgiyi elde etme yolları akıl, beş duyu ve yalan söylemesi mümkün olmayan kalabalık bir topluluğun verdiği mütevatir denilen haberlerdir.
Allah’ın birliğini ifade eden sayısız âyet vardır. İmam Maturîdî Allah’ın birliği noktasında aklî delil olarak, âlemdeki düzenin bozulmadan işleyişini gösterir.
Allah bütün kemal sıfatları ile muttasıftır. Bu sıfatlar olmaksızın onu düşünmek imkânsızdır. Allah, ahirette müminler tarafından keyfiyetsiz olarak görülecektir.
Peygamberlik, Allah’ın emirlerinin ve yasaklarının bilinmesi açısından gereklidir. Peygamberler, kavimleri içerisinde çocukluklarından beri tertemiz ve örnek şahsiyetlerdir. Bu yüzden kendilerine peygamberlik gelince insanlar onları kabul etmeseler bile onlara karşı mazeretleri kalmaz. Ayrıca mucizelerle desteklenirler. Peygamberlikte zirve Hz. Muhammed (s.a.s.) dir.
Her şeyin ve bu arada insanın fiillerinin yaratıcısı Allah’tır. Ancak insan, iradesi ile o fiilleri kesb edendir (elde eden, kazanandır). Bu haliyle insan, yaptığı fiillerinden sorumlu olur. Ahiretteki durumu da bunun sonucuna göre belirlenir.
Görüşlerini bu şekilde özetlediğimiz İmam Maturidî’nin mezhebine en çok hizmet etmiş olan âlim, Ebû’l-Muîn Nesefî’dir. Başta Türkler olmak üzere pek çok Müslüman Maturîdî mezhebine bağlıdır.