Ailede mutluluğun hâkim olması için aile reisine büyük iş düşmektedir. Ailede mutluluğun anahtarı, kocanın eşi ve çocuklarıyla iyi geçinmesidir.
Allah Teâlâ (cc) şöyle buyurmaktadır:
“Ey iman edenler! Kadınlara zorla varis olmanız size helâl değildir. Apaçık bir edepsizlik yapmadıkça, onlara verdiğinizin bir kısmını ele geçirmeniz için de kadınları sıkıştırmayın. Onlarla iyi geçinin. Eğer onlardan hoşlanmazsanız (biliniz ki) Allah (cc)’ın hakkınızda çok hayırlı kılacağı bir şeyden de hoşlanmamış olabilirsiniz.” (Nisâ, 4/19)
Resûlullah (s.a.v.)’m da bu konuda pek çok hadisleri vardır:
“Kadınlara karşı hayırhah olun. Çünkü onlar sizin yanınızda esirler gibidir. Onlara iyi davranmaktan başka bir hakkınız yok, yeter ki onlar açık bir çirkinlik işlemesinler. Eğer işlerlerse onlan yatakta yalnız bırakın ve şiddetli olmayacak şekilde dövün. Size itaat ederlerse haklarında aşın gitmeye bahane aramayın. Bilesiniz, kadmlannız üzerinde hakkınız var, kadınlannızın da sizin üzerinde hakkı var. Onlar üzerinde hakkınız, yatağınızı istemediklerinize çiğnetmemeleridir, istemediklerinizi evlerinize almamalandır. Bilesiniz, onların sizin üzerindeki haklan; onlara giyecek ve yiyecekleri hususunda iyi davranmamanızdır.” (Tirmizi, Tefsir-i Tevbe h.no: 3087)
“Sizin en hayırlılarınız, kadınlarına iyi muamele edenlerinizdir.” (İbn Mâce, Nikâh 50)
Buna göre kadın, erkeğin elinde bir emanettir. Bu emanetin iyi muhafaza edilmesi gerekir. Kadın, yaratılışı gereği ince ve narin yaratılmıştır. Onlara iyi muamele yapıldığı takdirde onlarla uyum içinde yaşanabileceğine dikkat edilmelidir. İyi geçinmek sadece tek taraflı olmaz. Her iki tarafın da birbirine karşı anlayışlı olması gerekir. Bir olayın iç yüzünü bilmeden, karşısındaki eşini dinlemeden bir konu hakkında hemen yorum yaparak sinirlenilmemelidir. Ufacık bir konu da büyütülmemelidir.
Koca, eşinden gelebilecek bir takım kötü hal ve hareketlere karşı sabırlı olmalıdır. Eşmın beğenmediği yönleri varsa, kalbini kırmadan düzeltmeli, onunla her an ilgilenmeli, yalnız bırakmamalıdır. Her insanın moral olarak iyi olmadığı anlar vardır. İyi geçinme işte burada ortaya çıkar, Bu anlarda karşılıklı olarak birbirlerine anlayış göstermelidirler.
İnsanlar birbirlerini her yönüyle kolay kolay beğenmezler. Mutlaka hoşlanmadıkları yönleri bulunabilir. İşte evlilikte de durum aynıdır. Eşler birbirlerinin bazı huylarını beğenmeyebilirler. Resûlullah (s.a.v.) şöyle buyurmaktadır:
“Bir mümin erkek, bir mümin kadına buğzetmesin. Çünkü onun bir huyunu beğenmezse başka bir huyunu beğenir.” (Müslim, Radâ 61)
Hadise göre, kadının hırçınlık, huysuzluk ve kaprislerinin olmasına rağmen hoşlanılacak bir takım özelliklerinin de olabileceği belirtilmektedir. Meselâ kadın hırçın ve huysuz olabilir. Ama buna karşılık dinine, çocuklarına ve ailesine düşkündür. İşte erkek, eşinin hoşlanmadığı yönlerini değil, hoşlandığı yönlerini görmeye çalışmalıdır.
Eşler birbirlerine karşı daima güler yüzlü davranmalı, asık suratlı olmamalıdır. Aile içinde iyi geçimin olması için koca, iş hayatındaki problemleri evine taşımamalıdır. İşyerinde bir şeye canı sıkılan koca, hırsını ev halkından almaya kalkmamalıdır. Aile huzurunu bozan en önemli etkenlerden birisi budur.