– Hamam, kuyu, değirmen, yol, kapı gibi taksim edilmesi kabil olmayan şeylerde Şafiî mezhebine göre şüf’a yoktur. Malikî mezhebinde bu sayılanlarda hem şüf’a olduğuna hem de olmadığına dair kaviller vardır. Kadı Abdulvehhab bunlarda şüf’a olduğu kavlini tercih etmiştir. Bu Ebu Hanife’nin de görüşüdür. – Şüf’a meselesinde müşteri, şüf’a hakkı olana, satıcı da müşteriye karşı sorumludur.… Read More »
– Şüf’a hakkı, ortaklar birden fazla iseler, şüf’a hakkı söz konusu olan malda ortaklıktaki hisseleri oranında hak sahibi olurlar. Bu Malikî mezhebine ve Şafiî’nin iki kavlinden birine göredir. Ebu Hanife’ye göre ortaklar sayısınca (eşit olarak) hak sahibidir. Şafiî’nin bir kavli de böyledir ve Müzenî bunu tercih etmiştir. Ahmed b. Hanbel’den ise iki rivayet vardır. –… Read More »
– İki kişi arasındaki ortak hurmayı, hurma ağaç üzerinde iken ortaklardan birisi hissesini satarsa diğer ortak için şüf’a hakkı var mıdır? Bu hususta İmam Malik’in “şüf’a vardır” ve “şüf’a yoktur” şeklinde iki değişik kavli vardır. Ebu Hanife’ye göre bunda şüf’a vardır. Şafiî ve Ahmed b. Hanbel’e göre bunda şüf’a yoktur. – Şüf’a konusu olan satılmış… Read More »
– Şüf’a hakkı ortak malda, mala ortak olan kimse için sabittir. Bunda imamların ittifakı vardır. – Malikî, Şafiî ve Hanbelî mezheplerinde komşu için şüf’a hakkı yoktur. Hanefî mezhebinde ise komşuluk yoluyla da şüf’a hakkı vardır. – Ebu Hanefî’ye ve Şafiî mezhebinde tercih edilen görüşe göre şüf’a hakkı fevridir.Yani şüf’a hakkı olan kimse imkanı olduğu halde… Read More »
– Gaspçı gaspettiği malı saklar ve telef olduğunu iddia eder ve kıymetini öder de sonra gaspedilen mal ortaya çıkarsa mal sahibinin malını alıp kıymeti geri vermesinde ihtilaf yoktur. – Bir kimse bir taşınmaz malı gaspeder ve bu mal elinde yıkılarak, sel veya yangın yoluyla telef olursa, Malikî, Hanbelî ve Şafiî mezheplerine göre kıymetini öder. Hanefî… Read More »
– Sac ağacından keresteyi gasp ederek onu gemi yapımında kullansa, sahibinin istemesi halinde -gemi de denizde hareket halinde olsa- ittifakla bu parça gemiden sökülmez. (Gemi sahibi parçanın bedelini öder.) Ancak Şafiî’den gelen bir rivayete göre sökülür. Sahih olan sökülme hükmünün mal ve can telefinden korkmamaya bağlı olmasıdır. – Altın ve gümüş gasp edip (onlardan) ziynet… Read More »
– Bir kimse başkasının kölesine saldırıp ellerini ve ayaklarını kesse; bu durumda kölenin efendisinin elinde bulundurma maksadı yok olmuş ise kölenin efendisi köleni kıymetini bu cinayeti işleyenden alır ve köleyi zarar verene teslim eder ve köle ona zarar verenin aleyhine hür olur. Köleye bu zararı veren bunu kasıtlı yapmış ise böyledir.Veya efendi köleyi elinde tutmaya… Read More »
– Gasbın haram, gasp yapan kimsenin günahkar olduğunda icma vardır. Gaspla alınan malın hala durması halinde geriye verilmesi; alınması halinde can kaybı yoksa gasb edenden alınması vaciptir. – Hayvan olsun, sair ticaret malları olsun, ölçek ve tartıyla işlem görmeyen şeyler gasp edildiğinde telef olursa kıymeti ödenir. Bunda mezhep imamlarının ittifakı vardır. Ölçek ve tartı ile… Read More »
– Birisinden ariyet olarak aldığı malı alan bir başkasına ariyet olarak veribilir mi? Ebu Hanife ve Malik’e göre bu olabilir. İsterse ariyet malın sahibi buna izin vermesin. Şu kadar var ki ariyetin kullanana göre (yıpranma durumu) farklı olmamalıdır. Hanbelî’yegöre sahibinin izni olmadıkça bir başkasına ariyet veremez. Şafiî’nin bu hususta bir kavli yoktur. Ancak mezhep alimlerinin… Read More »
– Bir kimsenin veresiye aldığı bir malı belirlenmemiş bir para karşılığı satması caiz olmaz. Bunda ittifak vardır. Caiz olması için paranın belirlenmesi lazımdır. Evzaî’ye göre belirlenmemiş para karşılığı satış durumunda satış lüzum ifade eder ve para müşterinin zimmetinde ödeme ertelenmiş olarak sabit olur. Mezhep imamlarına göre ertelemeyi bilmediği takdirde müşterinin muhayyerlik hakkı vardır. – Bir… Read More »