Ağır ve Büyük Riyâ Nedir?

Kulun Allah’a ibadet ederken, bunu Allah’ın rızası için değil, kulların hoşnutluğunu kazanmak için yapmasıdır. Nitekim Peygamber Efendimiz: “Allah’a itaatmla kulları arzulama!” buyurmuştur. Yukarıda geçen üç şahsın durumu da buna örnektir. Onlar da Allah’ın değil insanların hoşnutluğunu arzuluyorlardı. Bu ise Allah katında çok kötü bir şeydir. Bir diğer hadîste Peygamber Efendimiz şöyle buyuruyor: “Kıyamet günü müraîye, bütün mahlukatın önünde şöyle seslenilir: Ey günahkâr! Ey kandıran şahıs! Senin ibadetlerin boşuna gitti sevapların silindi! Git kimin için amel ettiysen sevabını onlardan iste!” denilir. Uç kişiyi anlattığı hadîs-i şerifte Efendimiz, Hz. Ebu Hureyre’nin dizine vurup, “Ya Eba Hureyre! Bunlar kıyamet günü Allah’ın cehennem ateşini onlarla tutuşturacağı ilk kişilerdir.” buyurdu. Bu Allah katında riyânın en büyüğüdür.
Şeddat b. Evs’in rivayet ettiği bir hadîste Efendimiz, “Ümmetim için korktuğum şeylerin en korkuncu, riyâdır.” buyurmaktadır. Yine Şeddat b. Evs anlatıyor: “Bir gün Peygamber Efendimizi ağlarken gördüm. Sebebini sorunca şu cevabı verdi: “Ümmetim için korktuğum bir iş var: Şirk… Fakat Ümmetim puta, güneşe, aya, taşa v.s. tapmayacaktır. Ancak amellerine riyâ sokacaklar. Bu da korktuğum şeylerin en korkuncudur”